vidūṣakaḥ
0.2 bho
ṇa
jāṇanti
avatthā-visesaṃ
issaraputtā
ṇāma
0.3 ado
tattabhavaṃ
avimārao
isi-sāveṇa
kuḷa-paribbhaṃsaṃ
anta-a-kuḷa-ppavāsaṃ
attaṇo
viṇṇāṇaṃ
guru-jaṇaṃ
ca
a-cintaanto
jadā
hatthi-sambhama-diase
kuntibhoa-duhiā
kuraṅgī
diṭṭhā
tada-ppahudi
aṇṇādiso
via
saṃvutto
0.4 hī
hī
kiṃ
bahuṇā
mae
vi
saha
goṭṭhiṃ
ṇe^cchadi
savva-āḷaṃ
cintaanto
ahiramadi
0.5 sacco
khu
loa-ppavādo
saṅgha-āriṇo
aṇ-attha
tti
0.6 ko
ettha
sambandho
0.7 sā
rāa-dāriā
saaṃ
anta-ja
tti
pucchadi
0.8 ahaṃ
pi
dāva
bahmaṇa-parivādaṃ
pariharanto
bahmaṇa-kuḷesu
paribbhamia
pacchaṇṇo
tattahodo
āvāsaṃ
evva
gacchāmi
0.2b bhoḥ
na
jānanty
avasthā-viśeṣam
īśvaraputrā
nāma
0.3b atas
tatrabhavān
avimārakaḥ
ṛṣi-śāpena
kula-paribhraṃśam
antya-ja-kula-pravāsam
ātmano
vijñānaṃ
guru-janaṃ
cā^'-cintayan
yadā
hasti-sambhrama-divase
kuntibhoja-duhitā
kuraṅgī
dṛṣṭā
tadā-prabhṛty
anyādṛśa
iva
saṃvṛttaḥ
0.4b hī
hī
kiṃ
bahunā
mayā^pi
saha
goṣṭhīṃ
ne^cchati
sarva-kālaṃ
cintayann
abhiramate
0.5b satyaḥ
khalu
loka-pravādaḥ
saṅgha-cāriṇo
'n-arthā
iti
0.6b ko
'tra
sambandhaḥ
0.7b sā
rāja-dārikā
svayam
antya-ja
iti
pṛcchati
0.8b aham
api
tāvad
brāhmaṇa-parivādaṃ
pariharan
brāhmaṇa-kuleṣu
paribhramya
pracchannas
tatrabhavata
āvāsam
eva
gacchāmi
ceṭī
0.10 edassiṃ
avatthā-paribbhaṭṭhe
rāa-'uḷe
abahu-kayyadāe
ṇaaraṃ
pekkhiduṃ
ṇiggada
'hmi
0.10b etasminn
avasthā-paribhraṣṭe
rāja-kule
'bahu-kāryatayā
nagaraṃ
prekṣituṃ
nirgatā^smi
0.11 parikramyāvalokya
0.12 ayi
eso
ayya-santuṭṭho
gacchai
0.13 hodu
edeṇa
saha
hasantī
muhuttaaṃ
ṇivvedaṃ
viṇodemi
0.12b ayi
eṣa
ārya-santuṣṭo
gacchati
0.13b bhavatu
etena
saha
hasantī
muhūrtakaṃ
nirvedaṃ
vinodayāmi
0.14 upasṛtyordhvamavalokya
0.15 haḷā
komudie
kiṃ
ḷaddho
bahmaṇo
0.16 kiṃ
bhaṇāsi
ṇa
ḷabhāmi
tti
0.15b halā
kaumudike
kiṃ
labdho
brāhmaṇaḥ
0.16b kiṃ
bhaṇasi
na
labha
iti
vidūṣakaḥ
0.17 candie
kiṃ
edaṃ
0.17b candrike
kim
etat
ceṭī
0.18 ayya
kañci
bahmaṇaṃ
aṇṇesāmi
0.18b ārya
kañcid
brāhmaṇam
anveṣe
vidūṣakaḥ
0.19 bahmaṇeṇa
kiṃ
kayyaṃ
0.19b brāhmaṇena
kiṃ
kāryam
ceṭī
0.20 kim
aṇṇaṃ
bhoaṇa-'tthaṃ
ṇimanteduṃ
0.20b kim
anyad
bhojanā^rthaṃ
nimantrayitum
vidūṣakaḥ
0.21 bhodi
ahaṃ
ko
samaṇao
0.21b bhavati
ahaṃ
kaḥ
śramaṇakaḥ
ceṭī
0.22 tuvaṃ
kiḷa
a-vedio
0.22b tvaṃ
kilā^'-vaidikaḥ
vidūṣakaḥ
0.23 kissa
ahaṃ
a-vedio
0.24 suṇāhi
dāva
0.25 atthi
rāmāaṇaṃ
ṇāma
ṇaṭṭa-satthaṃ
0.26 tassiṃ
pañca
suḷoā
a-sampuṇṇo
saṃvacchare
mae
paṭhidā
0.23b kasmād
aham
a-vaidikaḥ
0.24b śṛṇu
tāvat
0.25b asti
rāmāyaṇaṃ
nāma
nāṭya-śāstram
0.26b tasmin
pañca
ślokā
a-sampūrṇe
saṃvatsare
mayā
paṭhitāḥ
ceṭī
0.27 jāṇāmi
jāṇāmi
0.28 ayyassa
kuḷo^ido
īdiso
medhāvi-bhāvo
0.27b jānāmi
jānāmi
0.28b āryasya
kulo^cita
īdṛśo
medhāvi-bhāvaḥ
vidūṣakaḥ
0.29 ṇa
kevaḷaṃ
suḷoā
eva
tesaṃ
attho
vi
muṇio
0.30 aṇṇaṃ
ca
0.31 avaro
viseso
bahmaṇo
duḷ-ḷaho
akkhara-ñño
attha-ñño
a
0.29b na
kevalaṃ
ślokā
eva
teṣām
artho
'pi
jñātaḥ
0.30b anyac
ca
0.31b aparo
viśeṣaḥ
brāhmaṇo
dur-labho
'kṣara-jño
'rtha-jñaś
ca
ceṭī
0.32 teṇa
hi
bhaṇāhi
kiṃ
ṇāma
edaṃ
akkharaṃ
0.32b tena
hi
bhaṇa
kiṃ
nāmai^tad
akṣaram
0.33 nāmamudrikāṃ
darśayati
vidūṣakaḥ
0.34 ātmagatam
0.35 a-jāṇamāṇo
kiṃ
bhaṇissaṃ
0.35b a-jānānaḥ
kiṃ
bhaṇiṣyāmi
0.36 vicārya
0.37 evaṃ
dāva
bhaṇissaṃ
0.37b evaṃ
tāvad
bhaṇiṣyāmi
0.38 prakāśam
0.39 bhodi
edaṃ
akkharaṃ
mama
putthae
ṇa
'tthi
0.39b bhavati
etad
akṣaraṃ
mama
pustake
nā^sti
ceṭī
0.40 jadi
ṇa
jāṇāsi
a-dakkhiṇaṃ
bhuñjehi
0.40b yadi
na
jānāsi
a-dakṣiṇaṃ
bhuṅkṣva
vidūṣakaḥ
0.41 bhodu
bhodu
0.41b bhavatu
bhavatu
ceṭī
0.42 pekkhāmi
dāva
ayyassa
aṅguḷīaaṃ
0.42b paśyāmi
tāvad
āryasyā^ṅgulīyakam
vidūṣakaḥ
0.43 pekkha
pekkha
mamakeraaṃ
daṃsaṇīaṃ
0.43b paśya
paśya
madīyaṃ
darśanīyam
ceṭī
0.44 gṛhītvā
0.45 eso
bhaṭṭi-dārao
ido
evva
āacchadi
0.45b eṣa
bhartṛ-dāraka
ita
evā^gacchati
vidūṣakaḥ
0.46 parāvṛtyāvalokya
0.47 kahiṃ
kahiṃ
tattabhavaṃ
0.47b kutra
kutra
tatrabhavān
ceṭī
0.48 viḷobhido
muddha-bahmaṇo
0.49 imaṃ
jaṇa-samūhaṃ
pavisia
cauppaha-magge
vañcia
gamissaṃ
0.48b vilobhito
mugdha-brāhmaṇaḥ
0.49b imaṃ
jana-samūhaṃ
praviśya
catuṣpatha-mārge
vañcayitvā
gamiṣyāmi
0.50 niṣkrāntā
vidūṣakaḥ
0.51 sarvato
vilokya
0.52 candie
candie
kahiṃ
kahiṃ
candiā
0.53 hā
vañcido
'hmi
0.54 gaṇḍa-bheda-dāsīe
sīḷaṃ
jāṇanto
vi
attaṇo
bhoaṇa-vissambheṇa
chaḷido
'hmi
0.52b candrike
candrike
kutra
kutra
candrikā
0.53b hā
vañcito
'smi
0.54b gaṇḍa-bheda-dāsyāḥ
śīlaṃ
jānann
apy
ātmano
bhojana-visrambheṇa
cchalito
'smi
0.55 parikramya
0.56 bhoaṇaṃ
vi
a-ḷiaṃ
cintemi
0.56b bhojanam
apy
a-lokaṃ
cintayāmi
0.57 agrato
vilokya
0.58 hanta
esā
dhāvai
0.59 ciṭṭha
ciṭṭha
adhammiṭṭha-dāsi
ciṭṭha
0.60 kiṃ
dhāvai
eva
0.61 jāva
ahaṃ
vi
dhāvāmi
0.58b hantai^ṣā
dhāvati
0.59b tiṣṭha
tiṣṭha
adharmiṣṭha-dāsi
tiṣṭha
0.60b kiṃ
dhāvaty
eva
0.61b yāvad
aham
api
dhāvāmi
0.62 dhāvati
0.63 mama
pādā
siviṇe
hatthiṇā
āsādiamāṇassa
via
tahiṃ
tahiṃ
evva
paḍanti
0.64 hanta
kumbha-dāsīe
vuttantaṃ
tattahodo
ṇivedaissaṃ
0.63b mama
pādau
svapne
hastinā^sādyamānasye^va
tatra
tatrai^va
patataḥ
0.64b hanta
kumbha-dāsyā
vṛttāntaṃ
tatrabhavate
nivedayiṣyāmi
0.65 niṣkrāntaḥ
0.66 tataḥ
praviśaty
upaviṣṭo
'vimārakaḥ
1
adyā^pi hasti-kara-śīkara-śītalā^ṅgīṃ
bālāṃ bhayā^kula-vilola-viṣāda-netrām
svapneṣu nityam upalabhya punar vibodhe
jāti-smaraḥ prathama-jātim iva smarāmi
2
dṛṣṭis tadā-prabhṛti ne^cchati rūpam anyad
buddhiḥ prahṛṣyati viṣīdati ca smarantī
pāṇḍutvam eti vadanaṃ tanutāṃ śarīraṃ
śokaṃ vrajāmi divaseṣu niśāsu moham
3
praticchandaṃ dhātrā yuvati-vapuṣāṃ kinnu racitaṃ
gatā vā strī-rūpaṃ katham api ca tārā^dhipa-ruciḥ
vihāya śrīḥ kṛṣṇaṃ jala-śayana-suptaṃ kṛta-bhayā
dhṛtā^nya-strī-rūpaṃ kṣiti-pati-gṛhe vā nivasati
4
pratiṣiddhaṃ prayatnena kṣaṇa-mātraṃ na vīkṣate
cirā^bhyasta-pathaṃ yāti śāstraṃ dur-guṇitaṃ yathā
4.5 tataḥ
praviśati
dhātrī
nalinikā
ca
dhātrī
4.6 savitarkam
4.7 aho
saṅkaḍadā
kayyassa
4.8 jai
evaṃ
karīadi
rāa-'uḷaṃ
dūsiaṃ
hoi
4.9 jadi
ṇa
karīadi
avassaṃ
sā
vivajjai
4.10 mae
aṇeehi
uvāehi
viāridaṃ
ca
4.11 mama
vi
sā
ajja
vi
pacchādedi
4.12 ahava
kiṃ
tāe
pacchādidaṃ
4.13 sā
tada-ppahudi
sumaṇāvaṇṇaaṃ
ṇe^cchadi
āhāraṃ
ṇā^bhiḷasadi
ṇa
ramadi
goṭṭhī-jaṇeṇa
digghaṃ
ṇissasadi
a-sambaddhaṃ
kahedi
kahidaṃ
ṇa
jāṇādi
gūḍhaṃ
hasadi
vivitte
rodidi
roaṃ
avadisadi
tuṇaā
hodi
paṇḍu-bhāvaṃ
gacchadi
4.14 ekaṃ
pi
tahiṃ
acchariaṃ
4.15 evaṃ-vidhehi
avatthā-visesehi
attaṇo
ḷajjāe
bhaeṇa
kuḷamāṇeṇa
bāḷa-bhāveṇa
a
ekassā
vi
kiñci
ṇa
mantedi
4.7b aho
saṅkaṭatā
kāryasya
4.8b yady
evaṃ
kriyate
rāja-kulaṃ
dūṣitaṃ
bhavati
4.9b yadi
na
kriyate
'vaśyaṃ
sā
vipadyate
4.10b mayā^nekair
upāyair
vicāritaṃ
ca
4.11b mamā^pi
sā^dyā^pi
pracchādayati
4.12b athavā
kiṃ
tayā
pracchāditam
4.13b sā
tadā-prabhṛti
sumanāvarṇakaṃ
ne^cchati
āhāraṃ
nā^bhilaṣati
na
ramate
goṣṭhī-janena
dīrghaṃ
niḥśvasiti
a-sambaddhaṃ
kathayati
kathitaṃ
na
jānāti
gūḍhaṃ
hasati
vivikte
roditi
rogam
apadiśati
tanvī
bhavati
pāṇḍu-bhāvaṃ
gacchati
4.14b ekam
api
tatrā^ścaryam
4.15b evaṃ-vidhair
avasthā-viśeṣair
ātmano
lajjayā
bhayena
kulamānena
bāla-bhāvena
ca
ekasyā
api
kiñcin
na
mantrayate
nalinikā
4.16 kissa
ṇa
mantedi
4.17 mama
savvaṃ
kahedi
4.16b kasmān
na
mantrayate
4.17b mama
sarvaṃ
kathayati
dhātrī
4.18 haḷā
jāṇāmi
de
abhippāaṃ
avatthaṃ
jāṇia
savvahā
imaṃ
edeṇa
jojehi
tti
4.18b halā
jānāmi
te
'bhiprāyam
avasthāṃ
jñātvā
sarvathe^mām
etena
yojaye^ti
nalinikā
4.19 kiṃṇukhu
īdiso
tādisehi
guṇa-visesehi
a-kuḷīṇo
bhave
4.19b kinnukhalv
īdṛśas
tādṛśair
guṇa-viśeṣair
a-kulīno
bhavet
dhātrī
4.20 tahiṃ
ca
sandeho
4.21 sudaṃ
ca
mae
bhaṭṭiṇīe
samīve
amaccehi
kiḷa
bhaṇidaṃ-ṇa
so
tādiso
4.22 duk-khuḷa-jo
tti
attāṇaṃ
keṇa
vi
kāraṇeṇa
pacchādedi
tti
4.20b tatra
ca
sandehaḥ
4.21b śrutaṃ
ca
mayā
bhaṭṭinyāḥ
samīpe
'mātyaiḥ
kila
bhaṇitaṃ
na
sa
tādṛśaḥ
4.22b duṣ-kula-ja
iti
ātmānaṃ
kenā^pi
kāraṇena
prachādayatī^ti
nalinikā
4.23 koṇukhu
bhave
4.23b konukhalu
bhavet
dhātrī
4.24 jadi
so
sandeho
ṇa
'tthi
ko
aṇṇo
adiritta-guṇo
jāmāduo
bhave
4.24b yadi
sa
sandeho
nā^sti
ko
'nyo
'tirikta-guṇo
jāmātā
bhavet
5
yadi ca vibhava-rūpa-jñāna-sattvā^dayaḥ syur
na tu kula-vikalānāṃ vartate vṛtta-śuddhiḥ
dhruvam iha kulam asya śroṣyasi prāpta-kāle
tyaja kula-gata-śaṅkāṃ sādhyatāṃ svantam etat
dhātrī
5.1 haḷā
keṇa
khu
bhaṇidaṃ
5.1b halā
kena
khalu
bhaṇitam
nalinikā
5.2 ettha
ko
vi
ṇa
dissadi
5.2b atra
ko
'pi
na
dṛśyate
dhātrī
5.3 pahiṭṭha-roma-kūvaṃ
me
sarīraṃ
5.4 a-saṃsaaṃ
davveṇa
bhaṇidaṃ
5.5 ahaṃ
puṇa
jāṇāmi
ṇa
eso
kevaḷo
māṇusa
tti
5.3b prahṛṣṭa-roma-kūpaṃ
me
śarīram
5.4b a-saṃśayaṃ
daivena
bhaṇitam
5.5b ahaṃ
punar
jānāmi
nai^ṣa
kevalo
mānuṣa
iti
nalinikā
5.6 gado
tassa
kuḷa-sandeho
5.7 ahmāṇaṃ
vaaṇaṃ
karedi
ṇa
karedi
tti
cintemi
5.6b gatas
tasya
kula-sandehaḥ
5.7b asmākaṃ
vacanaṃ
karoti
na
karotī^ti
cintayāmi
5.8 vicintya
5.9 dhaṇṇo
khu
so
jaṇo
imaṃ
evaṃ
ummādedi
5.10 kiṃ
bahuṇā
saaṃ
kāma-devo
vi
bhaṭṭi-dāriāe
rūvaṃ
pekkhia
kiḷissidi
5.11 teṇa
so
vi
kiḷissidi
tti
takkemi
5.9b dhanyaḥ
khalu
sa
janam
imam
evam
unmādayati
5.10b kiṃ
bahunā
svayaṃ
kāma-devo
'pi
bhartṛ-dārikāyā
rūpaṃ
prekṣya
kliśyate
5.11b tena
so
'pi
kliśyata
iti
tarkayāmi
dhātrī
5.12 haḷā
eso
tassa
āvāso
jaṃ
tadā
hatthi-sambhama-diase
kodūhaḷeṇa
āada
hma
5.12b halā
eṣa
tasyā^vāsaḥ
yaṃ
tadā
hasti-sambhrama-divase
kautūhalenā^gate
svaḥ
nalinikā
5.13 haḷā
aho
dassaṇīaṃ
kido^vahāraṃ
ca
duvāra-muhaṃ
5.14 haḷā
ehi
pavisāmo
5.13b halā
aho
darśanīyaṃ
kṛto^pahāraṃ
ca
dvāra-mukham
5.14b halā
ehi
praviśāvaḥ
dhātrī
5.15 haḷā
kahiṃ
bhaṭṭi-dārao
5.16 kiṃ
bhaṇāsi
caussāḷe
vattadi
tti
5.15b halā
kutra
bhartṛ-dārakaḥ
5.16b kiṃ
bhaṇasi
catuḥśāle
vartata
iti
5.17 parikramyāvalokya
5.18 aaṃ
ahmāṇaṃ
bhaṭṭi-dārao
eko
eva
kiṃ
vi
cintaanto
ciṭṭhai
5.18b ayam
asmākaṃ
bhartṛ-dāraka
eka
eva
kim
api
cintayaṃs
tiṣṭhati
nalinikā
5.19 haḷā
ṇaṃ
pavisāmo
5.19b halā
nanu
praviśāvaḥ
dhātrī
5.20 evaṃ
karehma
5.20b evaṃ
kurvaḥ
5.21 praviśya
5.22 suhaṃ
ayyassa
5.22b sukham
āryasya
avimārakaḥ
5.23 aho
tasyā
rūpa-sampat
dhātrī
5.24 sākulam
5.25 kiṇṇuhu
bhave
5.26 suhaṃ
ayyassa
5.25b kinnukhalu
bhavet
5.26b sukham
āryasya
6
uraḥ stana-taṭālasaṃ jaghana-bhāra-khinnā tanuḥ
dhātrī
6.1 ammo
vippaḷavadi
6.1b ammo
vipralapati
6
mukhaṃ nayana-vallabhaṃ prakṛti-tāmra-bimbā^dharam
dhātrī
6.2 dhaṇṇo
khu
so
jaṇo
imaṃ
evaṃ
ummādedi
6.2b dhanyaḥ
khalu
sa
jana
imam
evam
unmādayati
6
bhaye 'pi yadi tādṛśaṃ nayana-pātra-peyaṃ vapuḥ
dhātrī
6.3 su-tthidaṃ
kayyaṃ
6.3b su-sthitaṃ
kāryam
6
kathannu suratāntara-pracura-vibhramaṃ tad bhavet
dhātrī
6.4 sā
eva
imaṃ
ummādedi
6.4b sai^ve^mam
unmādayati
nalinikā
6.5 suṭṭhu
bhaṇidaṃ-eso
vi
kiḷissidi
tti
6.5b suṣṭhu
bhaṇitam
eṣo
'pi
kliśyata
iti
dhātrī
6.6 suṭṭhu
viññādaṃ
tue
6.7 suhaṃ
ayyassa
6.6b suṣṭhu
vijñātaṃ
tvayā
6.7b sukham
āryasya
avimārakaḥ
6.8 vilokya
savrīlam
6.9 svāgataṃ
bhavatībhyām
ubhe
6.10 avi
suhaṃ
6.10b api
sukham
avimāraka
6.11 bhaviṣyati
vāṃ
darśanena
dhātrī
6.12 ayya
kiṃ
cintīadi
6.12b ārya
kiṃ
cintyate
avimāraka
6.13 bhavati
śāstraṃ
cintyate
dhātrī
6.14 kiṃ
ṇāma
edaṃ
ramaṇīaṃ
satthaṃ
vivitthe
cintīadi
6.14b kiṃ
nāmai^tad
ramaṇīyaṃ
śāstraṃ
vivikte
cintyate
avimāraka
6.15 bhavati
yoga-śāstraṃ
cintyate
dhātrī
6.16 sasmitam
6.17 paḍiggahidaṃ
maṅgaḷa-vaaṇaṃ
6.18 joa-satthaṃ
evva
hodu
6.17b pratigṛhītaṃ
maṅgala-vacanam
6.18b yoga-śāstram
eva
bhavatu
avimāraka
6.19 ātmagatam
6.20 ko
nu
khalu
vākyā^rthaḥ
6.21 anyad
apy
abhilāṣa-vaśād
anyathā
saṅkalpayāmi
6.22 prakāśam
6.23 kim
abhipretaṃ
bhavatyāḥ
dhātrī
6.24 joaṃ
icchantīo
āada
hma
6.25 aṇumado
ayyeṇa
joo
tti
ṇaṃ
ṇiṭṭhidaṃ
kayyaṃ
ahmāaṃ
rāa-'uḷe
vivitte
āvāse
6.26 tahiṃ
pi
ko
vi
jaṇo
ahiadaraṃ
joaṃ
cintaanto
acchadi
6.27 teṇa
saha
tahiṃ
eva
ayyeṇa
suṭṭhu
joa-vihāṇaṃ
cintīadu
tti
6.24b yogam
icchantyāv
āgate
svaḥ
6.25b anumata
āryeṇa
yoga
iti
nanu
niṣṭhitaṃ
kāryam
asmākaṃ
rāja-kule
vivikta
āvāse
6.26b tatrā^pi
ko
'pi
jano
'dhikataraṃ
yogaṃ
cintayann
asti
6.27b tena
saha
tatrai^vā^ryeṇa
suṣṭhu
yoga-vidhānaṃ
cintyatām
iti
avimāraka
6.28 katham
adyā^pi
sā^vaśeṣāṇi
me
bhāgyāni
6.29 āsanād
utthāya
6.30 bhavati
punar
dattā
iva
me
prāṇāḥ
6.31 kutaḥ
7
tasyā bhayā^kulita-dṛṣṭi-viṣaṃ manojñaṃ
saumya-prakāram ati-tīkṣṇam avekṣya vaktram
unmādam abhyupagato 'smi ciraṃ bhavatyor
vākyā^mṛtena punar adya kṛtaḥ sasaṃjñaḥ
dhātrī
7.1 diṭṭhiā
ayyeṇa
paripāḷido
aaṃ
jaṇo
7.2 aḷam
adi-ppasaṅgeṇa
7.3 ajja
eva
pavisidavvaṃ
kaṇṇā-'uraṃ
7.4 amacco
ayyabhūdio
kaṇṇā-'ura-rakkhao
kāsirāa-dūdeṇa
saha
ahmāaṃ
mahārāeṇa
pūido
patthido
a
7.1b diṣṭyā^ryeṇa
paripālito
'yaṃ
janaḥ
7.2b alam
ati-prasaṅgena
7.3b adyai^va
praveṣṭavyaṃ
kanyā-puram
7.4b amātya
āryabhūtikaḥ
kanyā-pura-rakṣakaḥ
kāśirāja-dūtena
sahā^smākaṃ
mahārājena
pūjitaḥ
prasthitaś
ca
avimāraka
7.5 bāḍham
7.6 prathamaḥ
kalpaḥ
7.7 bhavati
kas
tāvad
auṣadham
upalabhya
mandī-bhavaty
āturaḥ
dhātrī
7.8 pavesa-mattaṃ
evva
duḷḷahaṃ
7.9 sakkaṃ
abbhantare
ciraṃ
vasiduṃ
7.8b praveśa-mātram
eva
durlabham
7.9b śakyam
abhyantare
ciraṃ
vastum
avimāraka
7.10 praviṣṭa
evā^haṃ
cintayitavyaḥ
7.11 kriyatām
anargala-viśālāḥ
prāsāda-mālāḥ
dhātrī
7.12 evaṃ
karehma
7.13 savvaṃ
abbhantara-karaṇīaṃ
saṃpādehma
7.14 a-ppamatto
eva
pavisadu
ayyo
7.12b evaṃ
kurvaḥ
7.13b sarvam
abhyantara-karaṇīyaṃ
saṃpādayāvaḥ
7.14b a-pramatta
eva
praviśatv
āryaḥ
avimāraka
7.15 bhavati
sakṛd
abhidhīyatāṃ
rāja-kulasya
vidhānam
dhātrī
7.16 evaṃ
via
7.16b evam
iva
8
śrutvā tu rājño gṛha-saṃvidhānaṃ
praviṣṭam ātmānam avaiti buddhiḥ
na pauruṣaṃ vai para-dūṣaṇīyaṃ
na ced visaṃvādam upaiti daivam
ubhe
8.3 aaṃ
paccao
8.4 jedu
bhaṭṭi-dārao
8.3b ayaṃ
pratyayaḥ
8.4b jayatu
bhartṛ-dārakaḥ
avimāraka
8.5 hanta
gamyatāṃ
samprati
8.6 pratīkṣyatām
ardha-rātram
ubhe
8.7 jaṃ
bhaṭṭi-dārao
āṇavedi
8.7b yad
bhartṛ-dāraka
ājñāpayati
8.8 niṣkrānte
vidūṣakaḥ
8.10 aho
ṇaarassa
sohā
saṃpadi
8.11 atthaṃ
āsādido
bhaavaṃ
suyyo
dīsai
dahi-piṇḍa-paṇḍaresu
pāsādesu
aggā^paṇā^ḷindesu
pasāria-guḷa-mahu-rasa-saṅgado
via
8.12 gaṇiā-jaṇo
ṇaaria-jaṇo
a
aṇṇoṇṇa-visesa-maṇḍidā
attāṇaṃ
daṃsaidu-kāmā
tesu
tesu
pāsādesu
sa-vibbhamaṃ
sañcaranti
8.13 ahaṃ
tu
tādisāṇi
pekkhia
ummādiamāṇassa
tattahodo
ratti-sahāo
homi
tti
ṇaarādo
ṇiggado
'hmi
8.14 so
vi
dāva
ahmāaṃ
adhaṇṇadāe
keṇa
vi
aṇ-attha-sañcintaṇeṇa
aṇṇādiso
via
saṃvutto
8.15 edaṃ
tattahodo
āvāsa-gihaṃ
8.16 ajja
ṇaarā^paṇā^ḷinde
suṇāmi
tattahodo
gihādo
ṇiggadā
rāa-dāriāe
dhattī
sahī
a
tti
8.17 kiṃṇukhu
ettha
kayyaṃ
8.18 ahava
hatthi-hattha-cañcaḷāṇi
purusa-bhaggāṇi
honti
8.19 ahava
gacchadu
aṇ-attho
ahmāaṃ
8.20 avatthā-sadisaṃ
rāa-'uḷaṃ
pavisāmi
8.10b aho
nagarasya
śobhā
samprati
8.11b astam
āsādito
bhagavān
sūryo
dṛśyate
dadhi-piṇḍa-pāṇḍareṣu
prāsādeṣv
agrā^paṇā^lindeṣu
prasārita-gula-madhu-rasa-saṅgata
iva
8.12b gaṇikā-jano
nāgarika-janaś
cā^nyonya-viśeṣa-maṇḍitāv
ātmānaṃ
darśayitu-kāmau
teṣu
teṣu
prāsādeṣu
sa-vibhramaṃ
saṃcarataḥ
8.13b ahaṃ
tu
tādṛśāni
prekṣyo^nmādyatas
tatrabhavato
rātri-sahāyo
bhavāmī^ti
nagarān
nirgato
'smi
8.14b so
'pi
tāvad
asmākam
adhanyatayā
kenā^py
an-artha-saṃcintanenā^nyādṛśa
iva
saṃvṛttaḥ
8.15b etat
tatrabhavata
āvāsa-gṛham
8.16b adya
nagarā^paṇā^linde
śṛṇomi
tatrabhavato
gṛhān
nirgatā
rāja-dārikāyā
dhātrī
sakhī
ce^ti
8.17b kiṃnukhalv
atra
kāryam
8.18b athavā
hasti-hasta-cañcalāni
puruṣa-bhāgyāni
bhavanti
8.19b athavā
gacchatv
an-artho
'smākam
8.20b avasthā-sadṛśaṃ
rāja-kulaṃ
praviśāmi
8.21 praviśya
8.22 hī
hī
eso
attabhavaṃ
kāmua-jaṇa-vaṇṇaeṇa
aṇuḷitto
via
paṇḍu-bhāveṇa
ido
eva
āacchadi
8.23 ahava
savvaṃ
aḷaṅkāro
hodi
su-rūvāṇaṃ
8.22b hī
hī
eṣo
'trabhavān
kāmuka-jana-varṇakenā^nulipta
iva
pāṇḍu-bhāvene^ta
evā^gacchati
8.23b athavā
sarvam
alaṅkāro
bhavati
su-rūpāṇām
8.24 upetya
8.25 jedu
bhavaṃ
8.25b jayatu
bhavān
avimāraka
8.26 vayasya
ati-vilambitam
iva
bhavatā
nagare
vidūṣakaḥ
8.27 tumaṃ
dāva
āmantaṇa-vippaḷaddho
via
bahmaṇo
aho-rattaṃ
cintesi
8.28 ahaṃ
pi
dāva
diase
ṇaaraṃ
paribbhamia
a-ḷaddha-bhoā
pāaḍa-gaṇiā
via
rattiṃ
passado
saiduṃ
āacchāmi
8.27b tvaṃ
tāvad
āmantraṇa-vipralabdha
iva
brāhmaṇo
'ho-rātraṃ
cintayasi
8.28b aham
api
tāvad
divase
nagaraṃ
paribhramyā^'-labdha-bhogā
prākṛta-gaṇike^va
rātrau
pārśvataḥ
śayitum
āgacchāmi
avimāraka
8.29 sakhe
priyaṃ
te
kathayiṣyāmi
vidūṣakaḥ
8.30 kiṃ
samatto
ahmāaṃ
isi-sāvo
8.30b kiṃ
samāpto
'smākam
ṛṣi-śāpaḥ
avimāraka
8.31 mūrkha
avaśyaṃ
bhavitavye
'rthe
kaḥ
praharṣaḥ
vidūṣakaḥ
8.32 kiṃ
puṇa
aṇṇaṃ
8.32b kiṃ
punar
anyat
avimāraka
8.33 kiṃ
na
dṛṣṭā
kuraṅgyā
dhātrī
nalinikā
ca
vidūṣakaḥ
8.34 āma
bho
diṭṭhāo
tattahodīo
8.35 kiṃ
āṇīdaṃ
8.34b āma
bhoḥ
dṛṣṭe
tatrabhavatyau
8.35b kim
ānītam
avimāraka
8.36 asmac
chokau^ṣadham
ānītam
vidūṣakaḥ
8.37 pekkhāmi
dāva
8.37b paśyāmi
tāvat
avimāraka
8.38 kāle
drakṣyasi
8.39 adya
tāvac
chrūyatām
vidūṣakaḥ
8.40 bhaṇādu
bhaṇādu
bhavaṃ
8.40b bhaṇatu
bhaṇatu
bhavān
avimāraka
8.41 kiṃ
bahunā
8.42 tatrabhavatī
bravīti
adyai^va
praveṣṭavyaṃ
kanyā-puram
iti
vidūṣakaḥ
8.43 vihasya
8.44 keṇa
khu
uvāeṇa
abbhantaraṃ
pavisia
jīva-ggahaṇaṃ
pattu-kāmo
'si
8.45 amaccā
ṇāma
visama-sīḷā
kuntibhoassa
8.44b kena
khalū^pāyenā^bhyantaraṃ
praviśya
jīva-grahaṇaṃ
prāptu-kāmo
'si
8.45b amātyā
nāma
viṣama-śīlāḥ
kuntibhojasya
avimāraka
8.46 kathaṃ
bhavatā^pi
śaṅkanīyam
8.47 paśya
9
bhagnā mayai^kena parāḥ sa-sainyā
adyā^pi gandhena na saṃśrayante
kiṃ mānuṣaiḥ so 'py asure^śvaro me
hato bhujābhyām avi-rūpa-dhārī
vidūṣakaḥ
9.1 jāṇāmi
jāṇāmi
bhavado
a-māṇusāṇi
kammāṇi
9.2 savvahā
saṅkaṇīo
ratti-cchaṇṇo
para-giha-ppaveso
9.1b jānāmi
jānāmi
bhavato
'-mānuṣāṇi
karmāṇi
9.2b sarvathā
śaṅkanīyo
rātri-cchannaḥ
para-gṛha-praveśaḥ
avimāraka
9.3 eṣa
samāsaḥ
9.4 sarvathā
praveṣṭavyaṃ
kuntibhojasya
kanyā-puram
9.5 tad
anumantum
arhati
mahā-brāhmaṇaḥ
vidūṣakaḥ
9.6 kahaṃ
maṃ
ujjhia
gacchasi
9.7 ahaṃ
bhavantaṃ
savva-kāḷaṃ
ṇa
muñcāmi
9.8 akkosanto
vi
ekko
icchidavvo
9.6b kathaṃ
mām
ujjhitvā
gacchasi
9.7b ahaṃ
bhavantaṃ
sarva-kālaṃ
na
muñcāmi
9.8b ākrośann
apy
eka
eṣṭavyaḥ
avimāraka
9.9 na
jānāti
bhavān
śāstra-mārgam
10
ekaḥ para-gṛhaṃ gacched dvitīyena tu mantrayet
bahubhiḥ samaraṃ kuryād ity ayaṃ śāstra-nirṇayaḥ
11
mita-guṇam iha kuntibhoja-sainyaṃ
nṛpa-bhavanaṃ vibhavaiḥ sukhaṃ praveṣṭum
vayam api ca bhujā^yudha-pradhānāḥ
kim iha sakhe bhavatā^pi śaṅkanīyāḥ
vidūṣakaḥ
11.1 jai
evaṃ
kido
ṇiccao
saṃpadi
ṇaaraṃ
pavisāmo
11.2 tahiṃ
mama
atthi
mitto
11.3 tassa
āvāse
kāḷaṃ
paḍivāḷahma
11.1b yady
evaṃ
kṛto
niścayaḥ
saṃprati
nagaraṃ
praviśāvaḥ
11.2b tatra
mamā^sti
mitram
11.3b tasyā^vāse
kālaṃ
pratipālayāvaḥ
avimāraka
11.4 samyag
bhavān
āha
11.5 sāmpratam
abhyantaraṃ
praviśya
kṛtā^hniko
mahārājenā^bhyanujñāto
vāsa-gṛhe
śayana-saṃvidhānaṃ
praviśyā^'-jñāto
nagaraṃ
praviśya
bhavato
mitra-gṛhe
kālaṃ
pratipālayāmi
11.6 praviśya
ceṭī
11.7 jedu
bhaṭṭi-dārao
11.8 āvuttaṃ
hṇāṇo^daaṃ
11.7b jayatu
bhartṛ-dārakaḥ
11.8b āvṛttaṃ
snāno^dakam
avimāraka
11.9 ayam
ayam
āgacchāmi
gacchā^grataḥ
ceṭī
11.10 jaṃ
bhaṭṭi-dārao
āṇavedi
11.10b yad
bhartṛ-dāraka
ājñāpayati
11.11 niṣkrāntā
avimāraka
11.12 vayasya
astam-ito
bhagavān
divā-karaḥ
11.13 samprati
hi
12
pūrvā tu kāṣṭhā timirā^nuliptā
sandhyā^ruṇā bhāti ca paścimā^śā
dvidhā vibhaktā^ntaram antarikṣaṃ
yāty ardha-nārī^śvara-rūpa-śobhām
vidūṣakaḥ
12.1 suṭṭhu
bhavaṃ
bhaṇādi
12.2 adikkando
diaso
12.3 ārūḍho
paoso
12.1b suṣṭhu
bhavān
bhaṇati
12.2b atikrānto
divasaḥ
12.3b ārūḍhaḥ
pradoṣaḥ
avimāraka
12.4 aho
vicitra-svabhāvatā
jagataḥ
12.5 kutaḥ
13
vyāmṛṣṭa-sūrya-tilako vitato^ḍu-mālo
naṣṭā^tapo mṛdu-mano-hara-śīta-vātaḥ
saṃlīna-kāmuka-janaḥ pravikīrṇa śū co ro
veṣā^ntaraṃ racayatī^va manuṣya-lokaḥ
13.1 niṣkrāntau