1
śrutvā vraje vipula-vikrama-vīrya-sattvaṃ
dāmodaraṃ saha balena samācarantam
ādiśya kārmukam ahaṃ tam iho^panīya
mallena raṅga-gatam adya tu ghātayāmi
1.2 praviśya
rājā
1.4 dhruvasena
kim
āgato
nandagopaputraḥ
bhaṭaḥ
1.5 śrotum
arhati
mahārājaḥ
praviśann
eva
dāmodaraḥ
sa-saṅkarṣaṇo
gopa-jana-parivṛto
rajakebhyo
vastrāṇy
ācchidya
gṛhītavān
iti
śrutvā
mahāmātreṇo^tpalāpīḍo
nāma
gandhahastī
sañcoditas
tam
abhighātayitum
1.6 tataḥ
2
tam āpatantaṃ sahasā samīkṣya
sa me ta-gopālaka-bṛnda-madhye
bālo balenā^dri-nibhaṃ gajendraṃ
dantaṃ samākṛsya jaghāna śīghram
rājā
2.1 kathaṃ
jaghāne^ti
2.2 gaccha
2.3 bhūyo
jñāyatāṃ
vṛttāntaḥ
bhaṭaḥ
2.4 yad
ājñāpayati
mahārājāḥ
2.5 niṣkramya
praviśya
2.6 jayatu
mahārājaḥ
2.7 eṣa
idānīṃ
nandagopa-putra
utsavā^dhikāro^cchrita-dhvaja-patākam
avasakta-mālya-dāmā^laṅkṛtam
utthāpitā^guru-dhūpa-samākulaṃ
rāja-mahā-pathaṃ
praviśya
rāja-kula-dvāre
gandha-samudgā^vasakta-hastāṃ
madanikāṃ
nāma
kubjikāṃ
dṛṣṭvā
tasyā
hastād
gandham
ādāya
sva-gātram
anulipya
tenai^va
hastena
kubjasya
deha
syā^numārjanena
vigata-kubja-bhāvāṃ
tāṃ
kṛtvā
mālā-kārā^paṇebhyaḥ
puṣpāṇy
āhṛtyā^vabadhya
dhanuḥ-śālā^bhimukho
gataḥ
rājā
2.8 kin
nu
khalu
tena
vyavasitam
2.9 tena
hi
śīghraṃ
gaccha
2.10 bhūyo
jñāyatāṃ
vṛttāntaḥ
bhaṭaḥ
2.11 yad
ājñāpayati
mahārājaḥ
2.12 niṣkramya
praviśya
2.13 jayatu
mahārājaḥ
2.14 dhanuḥ-śālā-rakṣakeṇa
siṃhabalena
vāryamāṇas
taṃ
karṇa-mūle
prahṛtya
hatvā
dhanuḥ
samādāya
dvi-khaṇḍaṃ
kṛtvā
sāmpratam
upasthānā^bhimukho
gataḥ
2.15 sa
hi
3
āpīḍadāma-śikhi-barha-vicitra-veṣaḥ
pītā^mbaraḥ sa-jala-toya-da-rāśi-varṇaḥ
abhyeti roṣa-parivṛtta-viśāla-netro
rāmeṇa sārdham iha mṛtyur ivā^vatīrṇaḥ
rājā
3.1 sā^vegam
iva
me
hṛdayam
3.2 gaccha
yathā-nirdiṣṭau
cāṇūra-muṣṭikau
praveśaya
vṛṣṇi-kumārāṇāṃ
sannāham
ājñāpaya
bhaṭaḥ
3.3 yad
ājñāpayati
mahārājaḥ
3.4 niṣkrāntaḥ
rājā
3.5 yāvad
aham
api
prāsādam
āruhya
cāṇūra-muṣṭikayor
yuddhaṃ
paśyāmi
3.6 āruhya
3.7 madhurike
vighāṭyatāṃ
dvāraṃ
pratihārī
3.8 jaṃ
bhaṭṭā
āṇavedi
3.8b yad
bhartā^jñāpayati
3.9 rājā
praviśyopaviśati
3.10 tataḥ
praviśataś
cāṇūramuṣṭikau
4
eso hmi juddha-sajjo matto hatthī^va dappa-sampuṇṇo
bhañjemi ajja bāḷaṃ dāmodaḷaṃ ḷaṃga-majjhammi
4b
eṣo 'smi yuddha-sajjo matto hastī^va darpa-saṃpūrṇaḥ
bhanajmy adya bālaṃ dāmodaraṃ raṅga-madhye
5
ḷoha-maya-muṭṭhi-hattho ṇāmeṇa a muṭṭhio ḷuṭṭho
pādemi ajja ḷāmaṃ giḷi-vaḷa-kūṭaṃ jahā vajjo
5b
loha-maya-muṣṭi-hasto nāmnā ca muṣṭiko ruṣṭaḥ
pātayāmy adya rāmaṃ giri-vara-kūṭaṃ yathā vajraḥ
bhaṭaḥ
5.1 eṣa
mahārājaḥ
5.2 upasarpetāṃ
bhavantau
ubhau
5.3 upetya
5.4 jedu
bhaṭṭā
5.4b jayatu
bhartā
rājā
5.5 cāṇūramuṣṭikau
sarva-prayatnena
yuvābhyām
ānṛṇyaṃ
kartavyam
ubhau
5.6 suṇādu
bhaṭṭā
5.7 aḍḍhida
karaṇa-sandhā-bandha-ppahārehi
juddha-visesehi
siddhiṃ
gacchāmo
5.8 ham
pekkhadu
bhaṭṭā
5.6b śṛṇotu
bhartā
5.7b aḍḍhida
karaṇa-sandhā-bandha-prahārair
yuddha-viśeṣaiḥ
siddhiṃ
gacchāmaḥ
5.8b haṃ
paśyatu
bhartā
rājā
5.9 bāḍham
evaṃ
kriyatām
5.10 dhruvasena
praveśyetāṃ
gopa-dārakau
bhaṭaḥ
5.11 yad
ājñāpayati
mahārājaḥ
5.12 niṣkrāntaḥ
5.13 tataḥ
praviśato
dāmodara-saṅkarṣaṇau
dhruvasenena
saha
6
martyeṣu janma viphalaṃ mama tāni ghoṣe
karmāṇi cā^dya nagare dhṛtaye na tāvat
yāvan na kaṃsa-hatakaṃ yudhi pātayitvā
janmā^ntarā^'-suram ahaṃ parikarṣayāmi
7
praviśya raṅgaṃ kṛta-loha-muṣṭiṃ
taṃ muṣṭinā muṣṭikam adya ruṣṭam
hatvā cariṣyāmy anila-pracaṇḍaḥ
pralambam ambho-dam ivā^ntarikṣe
bhaṭaḥ
7.1 eṣa
mahārājaḥ
7.2 upasarpetāṃ
bhavantau
bhaṭaḥ
7.4 sarvasya
jagato
'smākaṃ
ca
dāmodaraḥ
7.5 adya-prabhṛti
na
bhaviṣyati
bhaṭaḥ
7.6 jayatu
mahārājaḥ
7.7 etau
tau
rājā
7.8 vilokya
7.9 ayaṃ
sa
dāmodaraḥ
7.10 aho
8
śrīmān madā^ndha-gaja-dhīra-vilāsa-gāmī
śyāmaḥ sthirā^ṃsa-bhuja-pīna-vikṛṣṭa-vakṣāḥ
pūrvaṃ śrutāni caritāni na citram asya
lokatrayaṃ hi parivartayituṃ samarthaḥ
9
abhi-nava-kamalā^'-malā^yatā^kṣaḥ
śaśi-nibha-mūrtir udāra-nīla-vāsāḥ
rajata-parigha-vṛtta-dīrgha-bāhuś
calad-asito^tpala-patra-citra-mālaḥ
dāmodaraḥ
9.1 ārya
etāv
evā^bhyāṃ
yuddha-sannaddhāv
iti
manye
rājā
9.3 dhruvasena
pravartatāṃ
yuddham
bhaṭaḥ
9.4 yad
ājñāpayati
mahārājaḥ
9.5 mālāṃ
kṣipati
mallau
9.6 aṅgho
vāde
vāde
saṅkhapaṭahāṇi
9.6b aṅgho
vādayata
vādayata
saṅkhyapaṭahān
cāṇūraḥ
9.7 ehi
dāmodaḷa
ajja
me
bhuja-juaḷehi
siddhiṃ
gaccha
9.7b ehi
dāmodara
adya
me
bhuja-yugalena
siddhiṃ
gaccha
10
prāpto 'smi tiṣṭha mama vegam imaṃ sahasva
muṣṭikaḥ
10.1 e
e
ḷāma
ajja
me
muṭṭhi-piṭṭha-gatta-gaḷia-ḷuhiḷa-paḍaḷa-majjo
jīviaṃ
ujjhasi
10.1b e
e
rāma
adya
me
muṣṭi-piṣṭa-gātra-galita-rudhira-paṭala-mañjā
jīvitam
ujjhasi
10
tvām adya muṣṭika yamāya nivedayāmi
dāmodaraḥ
10.3 cāṇūraṃ
nihatya
10
bhagnā^sthir eṣa nihato
10
nihato mayā^pi
10
kaṃsā^suraṃ ca yama-lokam ahaṃ nayāmi
11
vistīrṇa-lohita-mukhaḥ pari-vṛtta-netro
bhagnā^ṃsa-kaṇṭha-kaṭi-jānu-karo^ru-jaṅghaḥ
vicchinna-hāra-patitā^ṅgada-lamba-sūtro
vajra-prabhagna-śikharaḥ patito yathā^driḥ
punar
nepathye
11.2 bho
bho
vṛṣṇi-yodhāḥ
anāvṛṣṭi-śivaka-hṛdika-pṛthuka-somadattā^krūra-pramukhāḥ
ayaṃ
khalu
bhartṛ-piṇḍa-niṣkrayasya
kālaḥ
11.3 śīghram
āgacchantu
bhavantaḥ
dāmodaraḥ
11.4 ārya
saṃvāryatāṃ
sainyam
saṅkarṣaṇaḥ
11.5 ayam
ayaṃ
vārayāmi
12
druta-turaga-rathe^bha-bhrānta-yodho^gra-nādaṃ
vilasad a-mala-khaḍga-prāsa-śakty-ṛṣṭi-kuntam
pavana-bala-vikīrṇaṃ phena-jālo^rmi-mālaṃ
jala-nidhim iva dorbhyāṃ kṣobhayāmy eṣa sainyam
12.1 tataḥ
praviśati
vasudevaḥ
vasudevaḥ
12.2 bho
bho
madhurā-vāsinaḥ
alam
alaṃ
sāhasena
13
jyeṣṭḥo 'yaṃ mama tanayas tu rauhiṇeyo
devakyās tanayam imaṃ ca kiṃ na vittha
saṃrambhaṃ tyajata kim āyudhaiś ca kāryaṃ
kaṃsā^rthaṃ svayam iha viṣṇur ājagāma
saṅkarṣaṇaḥ
13.1 vilokya
13.2 aye
tātaḥ
13.3 tāta
saṅkarṣaṇo
'ham
abhivādaye
dāmodaraḥ
13.4 tāta
dāmodaro
'ham
abhivādaye
vasudevaḥ
13.5 a-kṣaya-vijayinau
bhavetāṃ
bhavantau
13.6 sat-putra-janma-phalam
adya
prāptavān
asmi
ubhau
13.7 anugṛhītau
svaḥ
13.9 praviśya
bhaṭaḥ
13.10 jayatv
āryaputraḥ
vasudevaḥ
13.11 apavidhyantāṃ
kalebarāṇi
bhaṭaḥ
13.12 yad
ājñāpayaty
āryaputraḥ
gopālakāḥ
sarve
13.13 hī
hī
govāḷaāṇaṃ
rajjaṃ
saṃvuttaṃ
13.13b hī
hī
gopālakānāṃ
rājyaṃ
saṃvṛttam
bhaṭaḥ
13.15 jayatv
āryaputraḥ
vasudevaḥ
13.16 gaccha
śīghraṃ
dāmodarasyā^deśād
anāvṛṣṭim
ājñāpaya
mahārājam
ugrasenam
apanīya
nigalān
nirvṛttā^bhiṣekaṃ
kṛtvā
praveśayeti
bhaṭaḥ
13.17 yad
ājñāpayaty
āryaputraḥ
13.18 niṣkrāntaḥ
14
nadanti sura-tūryāṇi vṛṣṭiḥ patati kausumī
kaṃsā^ntakasya pūjā^rthaṃ prāyo devāḥ samāgatāḥ
15
śrīmān imāṃ kanaka-citrita-harmya-mālāṃ
vistīrṇa-rāja-bhavanāpaṇa-gopurāṭṭām
pāyāt sadai^va madhurāṃ kamalā^yatā^kṣas
trailokya-jit sura-varas tridaśendra-nāthaḥ
vasudevaḥ
15.1 bho
bho
madhurā-vāsinaḥ
śṛṇvantu
śrṇvantu
bhavantaḥ
15.2 asya
khalu
daityendrapurārgalotpāṭanapaṭoḥ
sarva-kṣattra-parāṅbhukhā^valokino
vasudeva-sambhavasya
vāsudevasya
prasādāt
punar
adhigata-rājyasyo^grasenasya
śāsanam
idānīm
avaghuṣyate
sarve
15.3 pratiṣṭḥitam
idānīṃ
vṛṣṇi-rājyam
vasudevaḥ
15.4 praveśyatāṃ
mahārājaḥ
bhaṭaḥ
15.5 yad
ājñāpayaty
āryaputraḥ
15.6 niṣkrāntaḥ
15.7 tataḥ
praviṣaty
ugrasenaḥ
16
ciro^parodha-samprāptaḥ kleśo me keśisūdanāt apanītaḥ sva-vīryeṇa yathā viṣṇoḥ śatakratoḥ
17
kaṃse pramathite viṣṇoḥ pūjā^rthaṃ deva-śāsanāt
sa-gandharvā^psarobhiś ca devalokād ihā^gataḥ
dāmodaraḥ
17.1 aye
devarṣir
nāradaḥ
17.2 devarṣe
svāgatam
17.3 idam
arghyaṃ
pādyaṃ
ca
nāradaḥ
17.4 sarvaṃ
gṛhṇāmi
17.5 gandharvāpsaraso
gāyanti
18
nārāyaṇa namaste 'stu praṇamanti ca devatāḥ anenāsuranāśena mahī ca parirakṣitā
dāmodaraḥ
18.1 devarṣe
parituṣṭo
'smi
18.2 kiṃ
te
bhūyaḥ
priyam
upaharāmi
19
prahṛṣṭo yadi me viṣṇuḥ sa-phalo me pariśramaḥ
gamiṣye vibudhāvāsaṃ saha sarvaiḥ surottamaiḥ
dāmodaraḥ
19.1 gacchatu
bhavān
punar-darśanāya
nāradaḥ
19.2 yad
ājñāpayati
bhagavān
nārāyaṇaḥ
19.3 niṣkrāntaḥ
20
imāṃ sāgara-paryantāṃ himavad-vindhya-kuṇḍalām
mahīm ekā^tapatrā^ṅkāṃ rājasiṃhaḥ praśāstu naḥ
20.1 niṣkrāntāḥ
sarve