0.1 tataḥ
praviśati
sītā
tāpasī
ca
sītā
0.2 ayye
uvahāra-sumaṇā-iṇṇo
sammajjido
assamo
0.3 assama-pada-vibhaveṇa
aṇuṭṭhio
deva-samudāāro
0.4 tā
jāva
ayya-utto
ṇa
āacchedi
dāva
imāṇaṃ
vāḷa-rukkhāṇaṃ
udaa-ppadāṇeṇa
aṇukkosaissaṃ
0.2b ārye
upahāra-sumanaḥ-kīrṇaḥ
saṃmārjita
āśramaḥ
0.3b āśrama-pada-vibhavenā^nuṣṭhito
deva-samudācāraḥ
0.4b tad
yāvad
ārya-putro
nā^gacchati
tāvad
imān
bāla-vṛkṣān
udaka-pradānenā^nukrośayiṣyāmi
tāpasī
0.5 avigghaṃ
se
hodu
0.5b avighnam
asyā
bhavatu
1
tyaktvā tāṃ guruṇā mayā ca rahitāṃ ramyām ayodhyāṃ purīm
udyamyā^pi mamā^bhiṣekam akhilaṃ mat-sannidhāv āgataḥ
rakṣā^rthaṃ bharataḥ punar guṇa-nidhis tatrai^va sampreṣitaḥ
kaṣṭaṃ bho nṛpater dhurāṃ su-mahatīm ekaḥ samutkarṣati
2
bhramati salilaṃ vṛkṣā^varte sa-phenam avasthitaṃ
tṛṣita-patitā nai^te kliṣṭaṃ pibanti jalaṃ khagāḥ
sthalam abhipatanty ārdrāḥ kīṭā bile jala-pūrite
nava-valayino vṛkṣā mūle jala-kṣaya-rekhayā
3
yo 'syāḥ karaḥ śrāmyati darpaṇe 'pi
sa nai^ti khedaṃ kalaśaṃ vahantyāḥ
kaṣṭaṃ vanaṃ strī-jana-saukumāryaṃ
samaṃ latābhiḥ kaṭhinī-karoti
sītā
3.3 haṃ
ayya-utto
3.4 jedu
ayya-utto
3.3b ham
ārya-putraḥ
3.4b jayatv
ārya-putraḥ
rāmaḥ
3.5 maithili
yadi
te
nā^sti
dharma-vighnaḥ
āsyatām
sītā
3.6 jaṃ
ayya-utto
āṇavedi
3.6b yad
ārya-putra
ājñāpayati
3.7 upaviśati
rāmaḥ
3.8 maithili
prativacanā^rthinīm
iva
tvāṃ
paśyāmi
3.9 kim
idam
sītā
3.10 soa-suṇṇa-hiaassa
via
ayya-uttassa
muha-rāo
3.11 kiṃ
edaṃ
3.10b śoka-śunya-hṛdayasye^vā^rya-putrasya
mukha-rāgaḥ
3.11b kim
etat
rāmaḥ
3.12 maithili
sthāne
khalu
cintā
4
kṛtānta-śalyā^bhihate śarīre
tathai^va tāvad dhṛdaya-vraṇo me
nānā-phalāḥ śoka-śarā^bhighātās
tatrai^va tatrai^va punaḥ patanti
sītā
4.1 ayya-uttassa
ko
via
sandāvo
4.1b ārya-putrasya
ka
iva
santāpaḥ
rāmaḥ
4.2 śvas
tatrabhavatas
tātasyā^nu-saṃvatsara-śrāddha-vidhiḥ
4.3 kalpa-viśeṣeṇa
nivapana-kriyām
icchanti
pitaraḥ
4.4 tat
kathaṃ
nirvartayiśyāmī^ty
etac
cintyate
4.5 athavā
5
gacchanti tuṣṭiṃ khalu yena kena
ta eva jānanti hi tāṃ daśāṃ me
icchāmi pūjāṃ ca tathā^pi kartuṃ
tātasya rāmasya ca sā^nurūpām
sītā
5.1 ayya-utta
ṇivvattaissidi
saddhaṃ
bharado
riddhīe
avatthā^ṇurūvaṃ
phaḷo^daeṇa
vi
ayya-utto
5.2 edaṃ
tādassa
bahumadaaraṃ
bhavissadi
5.1b ārya-putra
nirvartayiṣyati
śrāddhaṃ
bharata
ṛddhayā
avasthā^nurūpaṃ
phalo^dakenā^py
ārya-putraḥ
5.2b etat
tātasya
bahumatataraṃ
bhaviṣyati
6
phalāni dṛṣṭvā darbheṣu
sva-hasta-racitāni naḥ
smārito vana-vāsaṃ ca
tātas tatrā^pi roditi
6.1 tataḥ
praviśati
parivrājaka-veṣo
rāvaṇaḥ
7
niyatam a-niyatā^tmā rūpam etad gṛhītvā
khara-vadha-kṛta-vairaṃ rāghavaṃ vañcayitvā
svara-pada-parihīṇāṃ havya-dhārām ivā^haṃ
janaka-nṛpa-sutāṃ tāṃ hartu-kāmaḥ prayāmi
rāmaḥ
7.8 śrutvā
7.9 svāgatam
atithaye
rāvaṇaḥ
7.10 sādhu
viśoṣitaṃ
khalu
rūpaṃ
svareṇa
rāmaḥ
7.11 vilokya
7.12 aye
bhagavān
7.13 bhagavan
abhivādaye
rāmaḥ
7.15 bhagavan
etad
āsanam
āsyatām
rāvaṇaḥ
7.16 ātma-gatam
7.17 katham
ājñapta
ivā^smy
anena
7.18 prakāśam
7.19 bāḍham
7.20 upīvaśīta
rāmaḥ
7.21 maithili
pādyam
ānaya
bhagavate
sītā
7.22 jaṃ
ayya-utto
āṇavedi
7.22b yad
ārya-putra
ājñāpayati
7.23 niṣkramya
praviśya
7.24 imā
āvo
7.24b imā
āpaḥ
rāmaḥ
7.25 śuśrūṣaya
bhagavantam
sītā
7.26 jaṃ
ayya-utto
āṇavedi
7.26b yad
ārya-putra
ājñāpayati
rāvaṇaḥ
7.27 māyā-prakāśana-paryākulo
bhūtvā
7.28 bhavatu
bhavatu
8
iyam ekā pṛthivyāṃ hi
mānuṣīṇām arundhatī
yasyā bharte^ti nārībhiḥ
satkṛtaḥ kathyate bhavān
rāmaḥ
8.1 tena
hi
ānaya
aham
eva
śuśrūṣayiṣye
rāvaṇaḥ
8.2 ayi
chāyāṃ
parihṛtya
śarīraṃ
na
laṅghayāmi
8.3 vācā^nuvṛttiḥ
khalv
atithi-satkāraḥ
8.4 pūjito
'smi
8.5 āsyatām
rāmaḥ
8.6 bāḍham
8.7 upaviśati
rāvaṇaḥ
8.8 ātmagatam
8.9 yāvad
aham
api
brāhmaṇa-samudācāram
anuṣṭhāsyāmi
8.10 prakāśam
8.11 bhoḥ
kāśyapa-gotro
'smi
8.12 sā^ṅgo^pāṅgaṃ
vedam
adhīye
mānavīyaṃ
dharma-śāstraṃ
māheśvaraṃ
yoga-śāstraṃ
bārhaspatyam
artha-śāstraṃ
medhātither
nyāya-śāstraṃ
prācetasaṃ
śrāddha-kalpaṃ
ca
rāmaḥ
8.13 kathaṃ
kathaṃ
śrāddha-kalpam
iti
rāvaṇaḥ
8.14 sarvāḥ
śrutīr
atikramya
śrāddha-kalpe
spṛhā
darśitā
8.15 kim
etat
rāmaḥ
8.16 bhagavan
bhraṣṭāyāṃ
pitṛmattāyām
āgama
idānīm
eṣaḥ
rāvaṇaḥ
8.17 alaṃ
parihṛtya
8.18 pṛcchatu
bhavān
rāmaḥ
8.19 bhagavan
nivapana-kriyā-kāle
kena
pitṝṃs
tarpayāmi
rāvaṇaḥ
8.20 sarvaṃ
śraddhayā
dattaṃ
śrāddham
rāmaḥ
8.21 bhagavan
an-ādarataḥ
parityaktaṃ
bhavati
8.22 viśeṣā^rthaṃ
pṛcchāmi
rāvaṇaḥ
8.23 śrūyatām
8.24 virūḍheṣu
darbhāḥ
oṣadhiṣu
tilāḥ
kalāyaṃ
śākeṣu
matsyeṣu
mahāśapharaḥ
pakṣiṣu
vārdhrāṇasaḥ
paśuṣu
gauḥ
khaṅgo
vā
ity
ete
mānuṣāṇāṃ
vihitāḥ
rāmaḥ
8.25 bhagavan
vā-śabdenā^vagatam
anyad
apy
astī^ti
rāvaṇaḥ
8.26 asti
prabhāva-sampādyam
rāmaḥ
8.27 bhagavan
eṣa
eva
me
niścayaḥ
9
ubhayasyā^sti sānnidhyaṃ
yady etat sādhayiṣyati
dhanur vā tapasi śrānte
śrānte dhanuṣi vā tapaḥ
rāvaṇaḥ
9.1 santi
9.2 himavati
prativasanti
rāmaḥ
9.3 himavatī^ti
9.4 tatas
tataḥ
rāvaṇaḥ
9.5 himavataḥ
saptame
śṛṅge
pratyakṣa-sthāṇu-śiraḥ
patita-gaṅgā^mbu-pāyino
vaiḍūrya-śyāma-pṛṣṭhāḥ
pavana-sama-javāḥ
kañcanapārśvā
nāma
mṛgāḥ
yair
vaikhānasa-vālakhilya-naimiśīyā^dayo
maharṣayaś
cintita-mātro^pasthita-vipannaiḥ
śrāddhāny
abhivardhayanti
10
tais tarpitāḥ suta-phalaṃ pitaro labhante
hitvā jarāṃ kham upayānti hi dīpyamānāḥ
tulyaṃ suraiḥ samupayānti vimāna-vāsam
āvartibhiś ca viṣayair na balād dhriyante
11
āpṛccha putra-kṛtakān hariṇān drumāṃś ca
vindhyaṃ vanaṃ tava sakhīr dayitā latāś ca
vatsyāmi teṣu himavad-giri-kānaneṣu
dīptair ivau^ṣadhi-vanair uparañjiteṣu
sītā
11.1 jaṃ
ayya-utto
āṇavedi
11.1b yad
ārya-putra
ājñāpayati
rāvaṇaḥ
11.2 kausalyā-māta
alam
atimanorathena
11.3 na
te
mānuṣair
dṛśyante
rāmaḥ
11.4 bhagavan
kiṃ
himavati
prativasanti
rāmaḥ
11.6 tena
hi
paśyatu
bhavān
12
sauvarṇān vā mṛgāṃs tān me
himavān darśayiṣyati
bhinno mad-bāṇa-vegena
krauñcatvaṃ vā gamiṣyati
rāvaṇaḥ
12.1 sva-gatam
12.2 aho
a-sahyaḥ
khalv
asyā^valepaḥ
rāmaḥ
12.3 diśo
vilokya
12.4 aye
vidyut-sampāta
iva
dṛśyate
rāvaṇaḥ
12.5 kausalyā-māta
iha-stham
eva
bhavantaṃ
pūjayati
himavān
12.6 eṣa
kāñcanapārśvaḥ
rāmaḥ
12.7 bhagavato
vṛddhir
eṣā
sītā
12.8 diṭṭhiā
ayya-utto
vaḍḍhai
12.8b diṣṭyā^rya-putro
vardhate
13
tātasyai^tāni bhāgyāni
yadi svayam ihā^gataḥ
arhaty eṣa hi pūjāyāṃ
lakṣmaṇaṃ brūhi maithili
sītā
13.1 ayya-utta
ṇaṃ
tittha-attādo
uvāvattamāṇaṃ
kuḷa-vadiṃ
paccuggacchehi
tti
sandiṭṭho
somittī
13.1b ārya-putra
nanu
tīrtha-yātrāta
upāvartamānaṃ
kula-patiṃ
pratyudgacche^ti
sandiṣṭaḥ
saumitriḥ
rāmaḥ
13.2 tena
hi
aham
eva
yāsyāmi
sītā
13.3 ayya-utta
ahaṃ
kiṃ
karissaṃ
13.3b ārya-putra
ahaṃ
kiṃ
kariṣyāmi
rāmaḥ
13.4 śuśrūṣayasva
bhagavantam
sītā
13.5 jaṃ
ayya-utto
āṇavedi
13.5b yad
ārya-putra
ājñāpayati
rāvaṇaḥ
13.7 ye
ayam
arghyam
ādāyo^pasarpati
rāghavaḥ
13.8 eṣa
idānīṃ
pūjām
anavekṣya
dhāvantaṃ
mṛgaṃ
dṛṣṭvā
dhanur
āropayati
rāghavaḥ
14
aho balam aho vīryam
aho sattvam aho javaḥ
rāma ity akṣarair alpaiḥ
sthāne vyāptam idaṃ jagat
sītā
14.2 ātma-gatam
14.3 ayya-utta-virahidāe
bhaaṃ
me
ettha
uppajjai
14.3b ārya-putra-virahitāyā
bhayaṃ
me
'tro^tpadyate
15
māyayā^pahṛte rāme
sītām ekāṃ tapo-vanāt
harāmi rudatīṃ bālām
a-mantro^ktām ivā^hutim
sītā
15.1 jāva
uḍajaṃ
pavisāmi
15.1b yāvad
uṭajaṃ
praviśāmi
15.2 gantum
īhate
rāvaṇaḥ
15.3 sva-rūpaṃ
gṛhītvā
15.4 sīte
tiṣṭa
tiṣṭa
sītā
15.5 sa-bhayam
15.6 haṃ
ko
dāṇi
aaṃ
15.6b haṃ
ka
idānīm
ayam
16
yuddhe yena surāḥ sa-dānava-gaṇāḥ śakrā^dayo nirjitā
dṛṣṭvā śūrpaṇakhā-virūpa-karaṇaṃ śrutvā hatau bhrātarau
darpād dur-matim a-prameya-balinaṃ rāmaṃ vilobhya cchalaiḥ
sa tvāṃ hartumanā viśāla-nayane prāpto 'smy ahaṃ rāvaṇaḥ
sītā
16.1 haṃ
ḷāvaṇo
ṇāma
16.1b haṃ
rāvaṇo
nāma
16.2 pratiṣṭate
rāvaṇaḥ
16.3 āḥ
rāvaṇasya
cakṣur-viṣayam
āgatā
kva
yāsyasi
sītā
16.4 ayya-utta
parittāāhi
parittāāhi
16.5 somittī
parittāāhi
parittāāhi
16.4b ārya-putra
paritrāyasva
paritrāyasva
16.5b saumitra
paritrāyasva
paritrāyasva
rāvaṇaḥ
16.6 sīte
śrūyatāṃ
mat-parākramaḥ
17
bhagnaḥ śakraḥ kampito vitta-nāthaḥ
kṛṣṭaḥ somo marditaḥ sūrya-putraḥ
dhig bho svargaṃ bhīta-devair niviṣṭaṃ
dhanyā bhūmir vartate yatra sītā
sītā
17.1 ayya-utta
parittāāhi
parittāāhi
17.2 somittī
parittāāhi
parittāāhi
maṃ
17.1b ārya-putra
paritrāyasva
paritrāyasva
17.2b saumitre
paritrāyasva
paritrāyasva
mām
18
rāmaṃ vā śaraṇam upehi lakṣmaṇaṃ vā
svarga-sthaṃ daśaratham eva vā narendram
kiṃ mantyā ku-puruṣa-saṃśritair vacobhir
na vyāghraṃ mṛga-śiśavaḥ pradharṣayanti
sītā
18.1 ayya-utta
parittāāhi
parittāāhi
18.2 somittī
parittāāhi
parittāāhi
maṃ
18.1b ārya-putra
paritrāyasva
paritrāyasva
18.2b saumitre
paritrāyasva
paritrāyasva
mām
19
vilapasi kim idaṃ viśāla-netre
vigaṇaya māṃ ca yathā tavā^rya-putram
vipula-bala-yuto mamai^ṣa yoddhuṃ
sa-sura-gaṇo 'py a-samartha eva rāmaḥ
sītā
19.1 sa-roṣam
19.2 satto
si
19.2b śapto
'si
rāvaṇaḥ
19.3 hahaha
19.4 aho
pati-vratāyās
tejaḥ
20
yo 'ham utpatito vegān
na dagdhaḥ sūrya-raśmibhiḥ
asyāḥ parimitair dagdhaḥ
śapto 'sī^ty ebhir akṣaraiḥ
sītā
20.1 ayya-utta
parittāāhi
parittāāhi
20.1b ārya-putra
paritrāyasva
paritrāyasva
rāvaṇaḥ
20.2 sītāṃ
gṛhītvā
20.3 bho
bho
janasthāna-vāsinas
tapasvinaḥ
śṛṇvantu
śṛṇvantu
bhavantaḥ
21
balād eṣa daśagrīvaḥ
sītām ādāya gacchati
kṣātra-dharme yadi snigdhaḥ
kuryād rāmaḥ parākramam
sītā
21.1 ayya-utta
parittāāhi
parittāāhi
21.1b ārya-putra
paritrāyasva
paritrāyasva
rāvaṇaḥ
21.2
21.3 parikrāman
vilokya
21.4 aye
sva-pakṣa-pavano^tkṣepa-kṣubhita-vana-ṣaṇḍaś
caṇḍa-cañcur
abhidhāvaty
eṣa
jaṭāyuḥ
21.5 āḥ
tiṣṭhe^dānīm
22
mad-bhujā^kṛṣṭa-nistriṃśa-
kṛtta-pakṣa-kṣata-cyutaiḥ
rudhirair ārdra-gātraṃ tvāṃ
nayāmi yama-sādanam
22.1 niṣkrāntau