dhātrī
0.2 aho
aṇ-avatthā
kida-'ntassa
jaṃ
rāa-dāriā
paḍhamaṃ
mahārāeṇa
sovīra-rāeṇa
taṃ
vihṇuseṇaṃ
uddisia
varidā
0.3 ajja
a-vidia-sambhaveṇa
māṇusa-ḷoa-duḷḷabhā^kidi-guṇa-viseseṇa
keṇa
vi
saṃoo
jādo
0.4 aha
a
dāṇi
kāsi-rāa-putto
jaavammā
ṇāma
bhaṭṭiṇīe
su-dassaṇāe
saha
amacceṇa
bhūdieṇa
āṇīdo
sampadi
rāa-'uḷaṃ
paviṭṭho
0.5 saaṃ
kiḷa
kāsi-rāo
jaṇṇa-vāvāreṇa
ṇa
āado
0.6 kiṃṇukhu
edaṃ
bhavissadi
0.2b aho
an-avasthā
kṛtā^ntasya
yad
rāja-dārikā
prathamaṃ
mahārājena
sauvīra-rājena
taṃ
viṣṇusenam
uddiśya
vṛtā
0.3b adyā^'-vidita-sambhavena
mānuṣa-loka-durlabhā^kṛti-guṇa-viśeṣeṇa
kenā^pi
saṃyogo
jātaḥ
0.4b atha
ce^dānīṃ
kāśi-rāja-putro
jayavarmā
nāma
bhaṭṭinyā
su-darśanayā
sahā^mātyena
bhūtikenā^nītaḥ
saṃprati
rāja-kulaṃ
praviṣṭaḥ
0.5b svayaṃ
kila
kāśi-rājo
yajña-vyāpāreṇa
nā^gataḥ
0.6b kinnukhalv
etad
bhaviṣyati
vasumitrā
0.8 aho
visama-sīḷā
saṃvacchariā
ṇāma
attaṇo
ṇakkhatta-visesaṃ
evva
cintaanti
kamma-goravaṃ
ṇa
jāṇanti
0.9 ajja
paviṭṭho
kumāro
ajja
eva
vivāho
ṇiutto
0.8b aho
viṣama-śīlāḥ
sāṃvatsarikā
nāmā^tmano
rakṣatra-viśeṣam
eva
cintayanti
karma-gauravaṃ
na
jānanti
0.9b adya
praviṣṭaḥ
kumāro
'dyai^va
vivāho
niyuktaḥ
0.10 parikramya
0.11 kiṇṇukhu
jaadā
iaṃ
kiṃ
vi
cintaantī
a-ppasaṇṇā
via
ussuā
dīsai
0.12 jaade
bhaṭṭiṇī
bhaṇādi
āacchehi
tti
0.11b kiṃnukhalu
jayade^yaṃ
kim
api
cintayanty
a-prasanne^vo^tsukā
dṛśyate
0.12b jayade
bhaṭṭinī
bhaṇati
āgacche^ti
dhātrī
0.13 haḷā
jāṇāsi
kiṃ
ṇimittaṃ
tti
0.13b halā
jānāsi
kiṃ
nimittam
iti
vasumitrā
0.14 kiṃ
aṇṇaṃ
edassiṃ
kayye
kattavvaṃ
cinteduṃ
0.14b kim
anyat
etasmin
kārye
kartavyaṃ
cintayitum
dhātrī
0.15 sampadi
bhaṭṭiṇīe
ko
abhippāo
0.15b saṃprati
bhaṭṭinyāḥ
ko
'bhiprāyaḥ
vasumitrā
0.16 attaṇo
vaṃsa-jādassa
vihṇuseṇassa
avatthaṃ
a-jāṇia
ṇe^cchadi
jaavammaṇo
dāriaṃ
dāduṃ
0.17 kintu
mahārāo
sovīra-rāa-'uttaṃ
a-jāṇanto
ajja
kiḷa
ahia-sandāvo
jādo
0.16b ātmano
vaṃśa-jātasya
viṣṇusenasyā^vasthām
a-jñātvā
ne^cchati
jayavarmaṇe
dārikāṃ
dātum
0.17b kintu
mahārājaḥ
sauvīra-rāja-putram
a-jānann
adya
kilā^dhika-santāpo
jātaḥ
0.18 praviśya
nalinikā
0.19 ajja
kida-saṅkedā
via
ahmāaṃ
savva-saṅkaḍā
0.19b adya
kṛta-saṃketānī^vā^smākaṃ
sarva-saṃkaṭāni
0.20 parikramyāvalokya
0.21 kiṇṇuhu
esā
mama
mādā
vasumittāe
saha
kiṃ
vi
cintedi
0.22 imaṃ
upasappia
a-suha-vuttantaṃ
suṇāmi
0.21b kiṃnukhalv
eṣā
mama
mātā
vasumitrayā
saha
kim
api
cintayati
0.22b imām
upasarpyā^'-sukha-vṛttāntaṃ
śṛṇomi
vasumitrā
0.23 haḷā
ṇaḷiṇie
ehi
dāva
0.24 tumaṃ
kañcui-saha-vāseṇa
rāa-'uḷa-vuttantaṃ
jāṇāsi
0.23b halā
nalinike
ehi
tāvat
0.24b tvaṃ
kañcuki-saha-vāsena
rāja-kula-vṛttāntaṃ
jānāsi
nalinikā
0.25 abhiṇavo
vuttanto
0.26 ṇaṃ
taṃ
ṇivediuṃ
āada
'hmi
0.25b abhinavo
vṛttāntaḥ
0.26b nanu
taṃ
nivedayitum
āgatā^smi
vasumitrā
0.27 bhaṇāhi
jāde
0.27b bhaṇa
jāte
nalinikā
0.28 pesido
khu
sovīra-rāassa
amaccehi
dūdo
ahmāaṃ
sāmī
tuhmāṇaṃ
ṇaare
sa-putta-dāra-kaḷatto
pacchaṇṇo
paḍivasadi
tti
ahmāaṃ
gūḍha-purusehi
vuttanto
jāṇiadu
sāmiṇe^tti
0.28b preṣitaḥ
khalu
sauvīra-rājasyā^mātyair
dūtaḥ
asmākaṃ
svāmī
yuṣmākaṃ
nagare
sa-putra-dāra-kalatraḥ
pracchannaḥ
prativasatī^ty
asmākaṃ
gūḍha-puruṣair
vṛttānto
jñāyatāṃ
svāmine^ti
ubhe
0.29 kahaṃ
pacchaṇṇa-veso
vattadi
tti
0.30 tado
tado
0.29b kathaṃ
pracchanna-veṣo
vartata
iti
0.30b tatas
tataḥ
nalinikā
0.31 tado
edaṃ
savvaṃ
suṇia
tassa
ḷehassa
avasāṇaṃ
pekkhia
ayya-bhūdieṇa
saha
gao
kiḷa
mahārāo
taṃ
aṇṇesiduṃ
0.31b tata
etat
sarvaṃ
śrutvā
tasya
lekhasyā^vasānaṃ
prekṣyā^rya-bhūtikena
saha
gataḥ
kila
mahārājas
tam
anveṣitum
dhātrī
0.32 kiṇṇukhu
bhave
0.32b kinnukhalu
bhavet
vasumitrā
0.33 ṇaḷiṇie
tuvaṃ
dāva
abbhantaraṃ
pavisa
0.33b nalinike
tvaṃ
tāvad
abhyantaraṃ
praviśa
nalinikā
0.34 jaṃ
ayyā
bhaṇādi
0.34b yad
āryā
bhaṇati
0.35 niṣkrāntā
vasumitrā
0.36 ehi
dāva
0.37 vaaṃ
bhaṭṭiṇīṃ
pekkhāmo
0.36b ehi
tāvat
0.37b āvāṃ
bhaṭṭinīṃ
paśyāvaḥ
dhātrī
0.38 evaṃ
karehma
0.38b evaṃ
kurvaḥ
0.39 niṣkrānte
0.40 tataḥ
praviśati
kuntibhojaḥ
sauvīrarājabhūtikābhyām
kuntibhojaḥ
0.41 vayasya
1
kiṃ prekṣase mama mukhaṃ cira-kāla-dṛṣṭo
gāḍhaṃ pariṣvaja sakhe smara bāla-bhāvam
prītyā bhavantam animeṣam avekṣituṃ me
snehān navī-kṛta ivā^dya vayasya-bhāvaḥ
sauvīrarājaḥ
1.1 yad
iṣṭaṃ
bhavataḥ
1.2 ubhau
pariṣvajete
kuntibhojaḥ
1.3
2
cintā^kulatvaṃ vrajatī^va buddhir
vākyaṃ ca bāṣpā^hata-gadgadaṃ ca
netre sa-bāṣpe mukham a-prasannaṃ
kiṃ harṣa-kāle kriyate vikāraḥ
sauvīrarājaḥ
2.1 na
khalv
aham
a-prahṛṣṭo
bhavat-saṅgamena
2.2 kintu
balavān
putra-sneho
nāma
3
yo me putra-gataḥ śoko hṛdaya-stho vijṛmbhate
so 'dya labdhvā sahāyaṃ tvāṃ bāṣpa-rūpeṇa nirgataḥ
kuntibhojaḥ
3.1 kathaṃ
putra-gataḥ
śoka
iti
bhūtikaḥ
3.2 viditam
astu
svāminā
3.3 na
dṛśyate
kilā^smin
saṃvatsare
kumāraḥ
sauvīrarājaḥ
3.4 balavān
putra-sneho
nāma
3.5 paśyatu
bhavān
4
anupama-bala-vīrya-rūpavantaṃ
sutam avimārakam adya cintayāmi
tava caraṇa-rajo-'ñcitā^gra-keśo
yadi sa bhaved iha ko nu mad-viśiṣṭaḥ
bhūtikaḥ
4.1 ātmagatam
4.2 mahān
khalv
ayaṃ
santāpo
vardhata
eva
hi
kumāram
antareṇa
4.3 vilopayāmy
enam
4.4 prakāśam
4.5 kathaṃ
svāmino
'bhyāgatā
vyāpat
kuntibhojaḥ
4.6 aham
apy
anena
vyākṣepeṇa
vismṛtavān
etat
praṣṭum
sauvīrarājaḥ
4.7 śrūyatām
4.8 athavā
bhūtikas
tu
vijānāti
4.9 apy
asman-mukhāc
chrotum
icchati
kuntibhojaḥ
4.10 vayam
avahitāḥ
smaḥ
sauvīrarājaḥ
4.11 api
jñāyate
caṇḍabhārgavo
nāmā^tyanta-roṣī
brahmarṣiḥ
kuntibhojaḥ
4.12 śrūyate
tatrabhavāṃs
tapo-nidhiḥ
sauvīrarājaḥ
4.13 so
'smad-viṣayam
abhyāgataḥ
4.14 kāntāre
tasya
śiṣyo
vyāghreṇā^bhibhūya
māritaḥ
kuntibhojaḥ
4.15 tatas
tataḥ
sauvīrarājaḥ
4.16 tato
'ham
api
tasmin
kāle
mṛgayā-vaśād
yadṛcchayai^va
taṃ
deśam
abhyupagataḥ
kuntibhojaḥ
4.17 tatas
tataḥ
sauvīrarājaḥ
4.18 atha
māṃ
dṛṣṭvā
vijṛmbhamāṇa-roṣa-bhrukuṭī-puṭa-viṣamī-kṛta-vadanaḥ
pralamba-jaṭā-bhāraḥ
śiṣye
sa
nyasta-karaḥ
kruddho
dahann
iva
krodhā^gninā
mad-vacanam
a-śrotukāmaḥ
saṃrambha-skhalita-vacano
māṃ
bahudhā
kṣeptum
ārabdhaḥ
kuntibhojaḥ
4.19 tatas
tataḥ
sauvīrarājaḥ
4.20 tato
'ham
api
bhavitavyasyā^rthasya
prāvalyenā^dhṛtiḥ
vṛttāntaḥ
na
bravīṣi
niṣ-kāraṇaṃ
kṣipasi
iti
saṃkruddhavān
asmi
5
na bhāṣase vṛttam upaiṣi roṣaṃ
niṣ-kāraṇaṃ prakṣipasi prakāmam
a-bhājanaṃ tvaṃ tapasāṃ prakopād
brahmarṣi-rūpeṇa bhavāñ chvapākaḥ
kuntibhojaḥ
5.1 a-sadṛśam
uktaṃ
bhavatā
sauvīrarājaḥ
5.2 tatas
tac
chrutvai^vā^jya-dhārā^vasikto
bhagavān
hutāśana
iva
prajvalita-netro
bahuśaḥ
śiraḥ
kampayan
kathaṃ
katham
ity
uktvā
māṃ
śaptum
ārabdhavān
6
yasmād brahmarṣi-mukhyo 'haṃ śvapāka iti bhāṣitaḥ
tasmāt sa-putra-dāras tvaṃ śvapākatvam avāpsyasi
kuntibhojaḥ
6.2 aho
alpa-mūlatvaṃ
mahatāṃ
cā^n-arthasya
bhūtikaḥ
6.3 sabhāgyaṃ
sauvīra-rāja-kulam
6.4 kutaḥ
7
brahmarṣiṇā praruṣṭena śvapākatvaṃ tadā kṛtam
yasmāt tenai^va rūpeṇa na sarvaṃ bhasmasāt kṛtam
kuntibhojaḥ
7.1 yuktam
abhihitaṃ
bhavatā
7.2 tatas
tataḥ
sauvīrarājaḥ
7.3 tatas
tac-chāpa-prakṣubdha-manasā
mayā
su-ciram
anunīyamānaḥ
śanaiḥ
śanaiḥ
prakṛti-stho
bhūtvā^nugrahaṃ
kṛtavān
8
yāvat pracchanna-rūpeṇa tāvat saṃvatsaraṃ vraje t
tataḥ saṃvatsare pūrṇe mukta-śāpo bhaviṣyasi
kuntibhojaḥ
8.5 aho
vyāpadaḥ
pravṛttir
nivṛttiś
ca
8.6 diṣṭyā
bhavān
vardhate
kuntibhojaḥ
8.8 nanu
viṣṇusena-mātā
sa-parivāram
antaḥ-puraṃ
praviṣṭā
bhūtikaḥ
8.9 tatrabhavatī
praviśyā^bhyantaraṃ
cira-kāla-prasuptaṃ
praṇayam
udbodhayati
kuntibhojaḥ
8.10 athe^dānīṃ
viṣṇusenaḥ
katham
avimārako
jātaḥ
bhūtikaḥ
8.11 śṛṇotu
svāmī
asti
dhūmaketur-nāmā^suraḥ
8.12 sarva-loka-māraṇāya
paribhraman
sa
kadācit
sauvīra-rāṣṭram
utsādayituṃ
pravṛttaḥ
kuntibhojaḥ
8.13 a-pūrvā
khalu
kathā
8.14 tatas
tataḥ
bhūtikaḥ
8.15 tataḥ
sva-deśe
sarva-prajānām
ārtiṃ
dṛṣṭvā
tasya
rākṣasasya
ca
pratikriyām
an-avekṣamāṇaḥ
svāmī
kleśam
upagataḥ
kuntibhojaḥ
8.16 tatas
tataḥ
bhūtikaḥ
8.17 tatas
tat
sarvaṃ
buddhvā
kumāro
viṣṇusenaḥ
kṣiti-reṇu-paruṣa-gātraḥ
pralambamāna-kāka-pakṣaḥ
śiśubhis
tulya-vayobhiḥ
prakrīḍamāno
daiva-yogāt
pramatteṣu
rakṣi-puruṣeṣu
sahasai^va
taṃ
deśam
abhyupagato
yatrā^sau
rākṣasaḥ
kuntibhojaḥ
8.18 aho
āścaryam
āścaryam
8.19 tatas
tataḥ
bhūtikaḥ
8.20 tataḥ
sa
rākṣasaḥ
prītyā
su-sampannam
ivā^hāraṃ
kumāram
abhisamīkṣya
sva-karma
kartum
ārabdhaḥ
kuntibhojaḥ
8.21 aho
nṛśaṃsatā
rākṣasasya
8.22 tatas
tataḥ
bhūtikaḥ
8.23 atha
kumāreṇa
kiñcit
prahasya
9
prapata-daśaninā yathā girī^ndro
dava-dahanena yathā vana-pradeśaḥ
yudhi lalitam an-āyudhena tena
kṣitipa-sutena tadā hataḥ sa nīcaḥ
kuntibhojaḥ
9.1 prathamam
eva
hasti-sambhrame
mayo^ktaṃ
daivād
utpādito
'yaṃ
kevalo
mānuṣo
na
bhavatī^ti
sauvīrarājaḥ
9.2 bhavān
sahasra-netraś
caraiḥ
kathaṃ
cintayaty
avimārakaḥ
prati
10
gamyās tu deśāḥ su-parīkṣitā me
na dṛśyate kvā^pi caraiḥ kumāraḥ
parīkṣituṃ taṃ manaso 'sti śaktir
nūnaṃ hi māyām anugacchatī^ti
11
vedaiḥ pitāmaham ahaṃ paritoṣayāmi
gītaiḥ karomi harim udgata-romaharṣam
utpādayāmy ahar ahar vividhair upāyais
tantrīṣu ca svara-gaṇān kalahāṃś ca loke
kuntibhojaḥ
11.6 aye
bhagavān
devarṣir
nāradaḥ
11.7 bhagavan
abhivādaye
kuntibhojaḥ
11.9 anugṛhīto
'smi
sauvīrarājaḥ
11.10 bhagavan
abhivādaye
sauvīrarājaḥ
11.12 anugṛhīto
'smi
kuntibhojaḥ
11.13 karṇe
11.14 bhūtika
evaṃ
kriyatām
bhūtikaḥ
11.15 yad
ājñāpayati
svāmī
11.16 niṣkramya
praviśya
11.17 idam
arghyaṃ
pādyaṃ
ca
kuntibhojaḥ
11.18 bhagavan
kriyatām
anugrahaḥ
kuntibhojaḥ
11.20 abhyarcya
11.21 bhagavan
asmad-gṛhaṃ
paripūtaṃ
bhavad-avataraṇena
sauvīrarājaḥ
11.22 idānīṃ
mukta-śāpo
'smi
devarṣi-darśanena
nāradaḥ
11.23 nā^haṃ
sāmprataṃ
yuṣmad-darśanā^rtham
evā^gato
'tra
11.24 avimārakā^'-darśanena
sambhūtaṃ
duḥkhaṃ
bhavator
jñātvā^vatīrṇo
'smi
ubhau
11.25 yady
evaṃ
vimukta-santāpau
svaḥ
nāradaḥ
11.26 bhūtika
sudarśanām
ānaya
bhūtikaḥ
11.27 yad
ājñāpayati
bhagavān
11.28 niṣkramya
sudarśanayā
sārdhaṃ
praviṣṭaḥ
sudarśanā
11.29 abbhāado
devarisī
11.29b abhyāgato
devarṣiḥ
sudarśanā
11.31 sa-ṇāho
dāṇi
me
puttaassa
vivāho
saṃvutto
11.31b sa-nātha
idānīṃ
me
putrakasya
vivāhaḥ
saṃvṛttaḥ
11.32 upagamya
11.33 bhaavaṃ
vandāmi
11.33b bhagavan
vande
12
evam eva mahābhāge nityaṃ prītim avāpnuhi
kuntibhojaś ca bhūpālo nityaṃ syāt prīti-pīḍitaḥ
sudarśanā
12.1 aṇuggahīda
'hmi
12.1b anugṛhītā^smi
nāradaḥ
12.2 idānīṃ
pṛcchatāṃ
bhavantau
praṣṭavyam
ubhau
12.3 anugṛhītau
svaḥ
kuntibhojaḥ
12.4 bhagavan
kiṃ
jīvati
sauvīra-rājaputraḥ
sauvīrarājaḥ
12.6 kena
kāraṇena
na
dṛśyate
sauvīrarājaḥ
12.8 kathaṃ
nirviṣṭaḥ
kumāraḥ
kuntibhojaḥ
12.9 atha
kasmin
pradeśe
nāradaḥ
12.10 nagare
vairantye
kuntibhojaḥ
12.11 vairantyaṃ
nāma
nagaram
apy
astī^ti
12.12 bhavatu
kasya
jāmātṛtvam
upagataḥ
nāradaḥ
12.13 kuntibhojasya
kuntibhojaḥ
12.14 kaḥ
saḥ
13
pitā kuraṅgyā bhū-pālo vairantya-nagare^śvaraḥ
duryodhanasya tanayaḥ kuntibhojo bhavān nanu
kuntibhojaḥ
13.1 kiṃ
bahubhiḥ
praśnaiḥ
13.2 mat-sutāyāṃ
kuraṅgyāṃ
nirviṣṭa
ity
ucyate
bhagavatā
kuntibhojaḥ
13.4 lajjita
ivā^smi
13.5 kena
dattā
kathaṃ
vā
kathaṃ
cā^yaṃ
praviṣṭaḥ
kanyā-puram
14
dattā sā vidhinā pūrvaṃ dṛṣṭā sā gaja-sambhrame
pūrvaṃ pauruṣam āśritya praviṣṭo māyayā punaḥ
kuntibhojaḥ
14.1 bhavatv
evaṃ
tāvan
niṣ-prativacanam
ṛṣi-vacanam
14.2 bhagavan
idānīṃ
kiṃ
prāpta-kālaṃ
kumārasya
kuraṅgyāś
ca
14.3 vivāhaḥ
pūrvam
ārabdhavyaḥ
nāradaḥ
14.4 niṣṭhito
vivāho
nanu
gāndharvaḥ
sva-samaya
eva
14.5 idānīm
kuntibhojaḥ
14.6 agni-sākṣikam
icchāmi
nāradaḥ
14.7 nityam
agnisākṣy
eva
14.8 tathā^pi
sva-jana-paritoṣaṇā^rtham
abhyantara-samaya-mātram
upādhyāyena
kārayitvā
śīghram
ānīyatām
iha
kumāraḥ
saha
bhāryayā
kuntibhojaḥ
14.9 bhagavan
eṣa
gacchāmi
nāradaḥ
14.10 tiṣṭhatu
bhavān
14.11 bhūtika
gaccha
tvam
bhūtikaḥ
14.12 yad
ājñāpayati
bhagavān
14.13 niṣkrāntaḥ
kuntibhojaḥ
14.14 bhagavan
vijñāpyam
asti
nāradaḥ
14.15 itas
tāvat
14.16 svairam
abhidhīyatām
kuntibhojaḥ
14.17 bhagavan
sudarśanāyāḥ
putrāya
jayavarmaṇe
kuraṅgī
dāsyāmī^ti
mayā^nītā
sā
pūrvaṃ
sa-nāthā
14.18 kiṃ
kartavyam
idānīm
abhidhīyatām
nāradaḥ
14.19 evaṃ
karomi
14.20 muhūrtam
ekānte
tiṣṭha
kuntibhojaḥ
14.21 tathā^stu
14.22 tathā
karoti
nāradaḥ
14.23 sudarśane
itas
tāvat
sudarśanā
14.24 bhaavaṃ
ia
'hmi
14.24b bhagavan
iyam
asmi
nāradaḥ
14.25 nanu
śrutam
asmad-vacanam
sudarśanā
14.26 sudaṃ
sovīra-rāa-'uttassa
guṇa-saṅkīttaṇaṃ
14.26b śrutaṃ
sauvīra-rāja-putrasya
guṇa-saṅkīrtanam
nāradaḥ
14.27 nanu
śrutam
asmad-vacanam
sudarśanā
14.28 sudaṃ
sovīra-rāa-'uttassa
guṇa-saṅkīttaṇaṃ
14.28b śrutaṃ
sauvīra-rāja-putrasya
guṇa-saṅkīrtanam
nāradaḥ
14.29 mā
mai^vam
14.30 bhavatyā
vismṛto
'gni-devād
utpanno
'gra-jas
te
putraḥ
sudarśanā
14.31 haṃ
edaṃ
pi
bhaavaṃ
jāṇādi
14.31b ham
etad
api
bhagavān
jānāti
nāradaḥ
14.32 mamai^vā^jñāṃ
kuruṣva
tāvat
sudarśanā
14.33 evaṃ
karomi
14.34 bhaavaṃ
bhaṇādu
14.33b evaṃ
karomi
14.34b bhagavān
bhaṇatu
nāradaḥ
14.35 tavā^yaṃ
putro
'gner
utpannaḥ
14.36 tvad-bhaginyāḥ
sucetanāyāḥ
prasava-samakāla
eva
tat-sutaḥ
svargaṃ
gataḥ
14.37 tavā^yaṃ
putras
tvad-bhaginyai
tvayā
dattaḥ
14.38 sauvīra-rājaś
cā^sāv
atyanta-santuṣṭaḥ
prīti-sadṛśīḥ
kriyāḥ
kṛtvā
viṣṇusena
iti
saṃjñām
akarot
14.39 a-mānuṣa-sva-rūpa-bala-vīrya-parākrameṇā^nena
vardhamānena
yasmād
avi-rūpa-dhārī
mārito
'suraḥ
tasmād
avimāraka
iti
viṣṇusenaṃ
loko
bravīti
14.40 tataḥ
so
'pi
brahma-śāpa-paribhraṣṭo
hasti-sambhrama-divase
kuraṅgī
dṛṣṭvā
samuttha-madanā^bhilāṣaḥ
pareṇa
pauruṣeṇa
suṅgamya
kuraṅgyā
darśana-śaṅkitaiḥ
kanyā-pura-rakṣibhiḥ
parīkṣyamāṇo
'gninā
bhagavatā
pracchādito
nirgataḥ
14.41 tena
nirvedenā^gniṃ
praviṣṭaḥ
pitrā
bhagavatā^gninā
prītyā
pariṣvajyamāno
na
dahaty
agnir
iti
marut-prapātā^rthaṃ
kañcit
parvatam
ārūḍhaḥ
sudarśanā
14.42 aho
accāhidaṃ
14.42b aho
atyāhitam
nāradaḥ
14.43 tatra
kenā^pi
vidyādhareṇa
tad-rūpadarśana-mātra-prahṛṣṭena
prītyāntar-dhāna-kārya-mātram
aṅgulīyakaṃ
dattaṃ
yad
dakṣiṇāṅgulyā
dhārayann
a-dṛśyo
bhavati
vāmena
prakṛti-sthaś
ca
sudarśanā
14.44 accharīaṃ
accharīaṃ
14.44b āścaryam
āścaryam
nāradaḥ
14.45 tatas
tad
dakṣiṇāṅgulyā
dhārayan
santuṣṭa-nāmadheyena
brāhmaṇena
saha
kuntibhojasya
kanyā-puraṃ
sva-gṛhavat
praviśya
kuraṅgyā
yathe^ṣṭam
abhiramamāṇaḥ
sukham
āste
14.46 eṣa
vṛttāntaḥ
14.47 kim
idānīṃ
kartavyam
sudarśanā
14.48 aṇ-antaraṃ
ayyāe
vañcidāe
caḷadī
via
me
hiaaṃm
kodūhaḷeṇa
tussadi
14.49 bhaavaṃ
eṣu
diasesu
kuraṅgī
jaavammaṇo
bhayya
tti
pucchadi
14.50 ajja-ppahudi
tassa
vandaṇīā
saṃvuttā
14.48b an-antaram
āryayā
vañcitayā
calatī^va
me
hṛdayaṃ
kautūhalena
tuṣyati
14.49b bhagavan
eṣu
divaseṣu
kuraṅgī
jayavarmaṇo
bhārye^ti
pṛcchyate
14.50b adya-prabhṛti
tasya
vandanīyā
saṃvṛttā
nāradaḥ
14.51 abhijana-yuktam
evā^bhihitaṃ
bhavatyā
14.52 katham
idānīṃ
jyeṣṭha-patnī
kanīyase
dīyate
14.53 sudarśane
abhidhīyatāṃ
kāśi-rājāya
jayavarmaṇaḥ
kuraṅgī
vayasādhiketi
14.54 nanv
asti
kuraṅgyāḥ
kanīyasī
sumitrā
nāma
14.55 sā
jayavarmaṇo
bhāryā
bhavaṣyati
sudarśanā
14.56 paḍiggahidaṃ
isi-vaaṇaṃ
14.56b pratigṛhītam
ṛṣi-vacanam
nāradaḥ
14.57 gaccha
kuntibhojam
anuvartasva
sudarśanā
14.58 jaṃ
bhaavaṃ
āṇavedi
14.58b yad
bhagavān
ājñāpayati
14.59 tataḥ
praviśati
varaveṣeṇāvimārakaḥ
kuraṅgī
bhūtikaśca
avimāraka
14.60 bhoḥ
lajjita
ivā^smy
anena
vṛttāntena
15
dṛṣṭvā tadānīṃ gaja-sambhrame māṃ
mad-vikramaṃ ye parikīrtayanti
te kin nu vṛttāntam imaṃ viditvā
cāritra-doṣaṃ mayi pātayanti
16
śāpe prasādeṣu ca sakta-buddhir
vedeṣu gīteṣu ca rakta-kaṇṭhaḥ
snigdheṣu vairā ṇy u papādya yatnān
naṣṭāni kāryāṇi śamī-karoti
kuntibhojaḥ
16.1 ita
itaḥ
kumāraḥ
16.2 abhivādayasvā^tma-kula-daivataṃ
devarṣim
avimāraka
16.3 bhagavan
abhivādaye
nāradaḥ
16.4 svasti
bhavate
sapatnīkāya
avimāraka
16.5 anugṛhīto
'smi
16.6 mātula
abhivādaye
kuntibhojaḥ
16.7 ehy
ehi
vatsa
17
kṣamayā jaya viprendrān dayayā jaya saṃśritān
tattva-buddhyā jayā^tmānaṃ tejasā jaya pārthivān
kuntibhojaḥ
17.2 vatsa
ita
itaḥ
pitaram
abhivādayasva
avimāraka
17.3 bhos
tāta
abhivādaye
sauvīrarājaḥ
17.4 ehy
ehi
vatsa
18
viracita-vara-veṣa-darśanīyo
guru-jana-vandana-miśra-śubhra-vaktraḥ
vayam iva bha va harṣa bāṣpa-netras
tvam iha bhavat-tanayaṃ samīkṣamāṇaḥ
avimāraka
18.2 mātula
abhivādaye
kuntibhojaḥ
18.3 ehy
ehi
vatsa
19
yajñaiḥ śubhair hari-samo bhava nitya-yuktaiḥ
satyair dṛḍhair daśaratha-pratimo bhava tvam
ityepite pitṛ-samo bhava sampradānaiḥ
svenā^tmanā su-sadṛśena parākrameṇa
sauvīrarājaḥ
19.1 putra
sudarśanām
abhivādayasva
kuntibhojaḥ
19.2 a-yuktam
iva
sucetanām
anabhivādya
sudarśanām
abhivādayitum
nāradaḥ
19.3 asti
kāraṇam
19.4 abhivādyatāṃ
sudarśanā
avimāraka
19.6 bhavati
abhivādaye
sudarśanā
19.7 putra
ciraṃ
jīva
edāe
saha
19.7b putra
ciraṃ
jīvai^tayā
saha
19.8 pariṣvajya
19.9 cireṇa
diṭṭho
si
19.10 ajja
mae
aṇubhūdo
putta-sampatti-raso
19.9b civeṇa
dṛṣṭo
'si
19.10b adya
mayā^nubhūtaḥ
putra-saṃpatti-rasaḥ
19.11 roditi
20
imāṃ tu bāṣpā^rdra-kutūhalā^kṣīṃ
sampra-sravad-dugdha-payo-da-yugmām
avekṣitāṃ mātaram aprakāśya
dhātrītvam evai^ti sucetanā me
nāradaḥ
20.1 alam
atisnehena
20.2 praviśatu
kanyā-puraṃ
sucetanā
sucetanā
sudarśanā
sudarśanā
ca
sabhāryeṇa
putreṇa
kuntibhojaḥ
20.3 yad
ājñāpayati
bhagavān
sudarśanā
20.4 jaṃ
bhaavaṃ
āṇavedi
20.4b yad
bhagavān
ājñāpayati
nāradaḥ
20.5 acireṇa
sauvīrarājo
visṛjyatāṃ
sva-deśa-gamanāya
20.6 jayavarmaṇe
sumitrāṃ
pradīyatāṃ
kāśi-rājñe
20.7 tvam
api
sannihito
bhava
kuntibhojaḥ
20.8 anugṛhīto
'smi
nāradaḥ
20.9 kuntibhoja
kim
anyat
te
priyam
upaharāmi
kuntibhojaḥ
20.10 bhagavān
yadi
me
prasannaḥ
kim
ataḥ
param
aham
icchāmi
21
go-brāhmaṇānāṃ hitam astu nityaṃ
sarva-prajānāṃ sukham astu loke
nāradaḥ
21.1 sauvīra-rāja
kiṃ
te
bhūyaḥ
priyam
upaharāmi
sauvīrarājaḥ
21.2 yadi
me
bhagavān
prasannaḥ
kim
ataḥ
param
aham
icchāmi
21
imām udīrṇā^rṇava-nīla-vastrāṃ
nareśvaro naḥ pṛthivīṃ praśāstu
22
bhavantv a-rajaso gāvaḥ para-cakraṃ praśāmyatu
imām api mahīṃ kṛtsnāṃ rāja-siṃhaḥ praśāstu naḥ
22.1 niṣkrāntāḥ
sarve
avimārakasya ṣaṣṭho 'ṅkaḥ eṣo 'vasitaśca