0.1 nāndy-ante
tataḥ
praviśati
sūtradhāraḥ
1
nara-mṛga-pati-varṣmā^lokana-bhrānta-nārī
nara-danu-ja-suparva-vrāta-pātāla-lokaḥ
kara-ja-kuliśa-pālī-bhinna-daitye^ndra-vakṣāḥ
sura-ripu-bala-hantā śrī-dharo 'stu śriye vaḥ
nepathye
1.4 bho
bho
nivedyatāṃ
nivedyatāṃ
mahā-rājāyā^ṅge^śvarāya
sūtradhāraḥ
1.5 bhavatu
vijñātam
2
saṅgrāme tumule jāte karṇāya kalitā^ñjaliḥ
nivedayati saṃbhrānto bhṛtyo duryodhanā^jñayā
2.1 niṣkrāntaḥ
2.2 [TRV3168.103.b.1][TVM22848.178.b.]tataḥ
praviśati
bhaṭaḥ
bhaṭaḥ
2.3 bho
bho
nivedyatāṃ
nivedyatāṃ
mahā-rājāyā^ṅge^śvarāya
yuddha-kāla
upasthita
iti
3
kari-turaga-ratha-sthaiḥ pārtha-ketoḥ purastād
mudita-nṛ-pati-siṃhaiḥ siṃha-nādaḥ kṛto 'dya
tvaritam ari-ninādair duḥsahaṃ loka-vīraḥ
samaram adhigatā^rthaḥ prasthito nāga-ketuḥ
4
aty-ugra-dīpti-viśadaḥ samare 'gra-gaṇyaḥ
śaurye ca samprati sa-śokam upaiti dhīmān
prāpte nidāgha-samaye ghana-rāśi-ruddhaḥ
sūryaḥ sva-bhāva-rucimān iva bhāti karṇaḥ
4.3 tataḥ
praviśati
yatho^ktarūpaḥ
karṇaḥ
śalyaś
ca
5
mā tāvan mama śara-mārga-lakṣa-bhūtāḥ
kiṃ prāptāḥ kṣiti-patayaḥ sa-jīva-śeṣāḥ
kartavyaṃ raṇa-śirasi priyaṃ kurūṇāṃ
draṣṭavyo yadi sa bhaved dhanañjayo me
śalyaḥ
5.2 bāḍham
5.3 codayati
6
anyonya-śastra-vinipāta-nikṛtta-gātra-
yaudhā^śva-vāraṇa-ratheṣu mahā^haveṣu
kruddhā^ntaka-pratima-vikramiṇo mamā^pi
vaidhuryam āpatati cetasi yuddha-kāle
7
pūrvaṃ kuntyāṃ samutpanno rādheya iti viśrutaḥ
yudhiṣṭhirā^dayas te me yavīyāṃsas tu pāṇḍavāḥ
8
ayaṃ sa kālaḥ krama-labdha-śobhano
guṇa-prakarṣo divaso 'yam āgataḥ
nir-artham astraṃ ca mayā hi śikṣitaṃ
punaś ca mātur vacanena vāritaḥ
śalyaḥ
8.2 mamā^py
asti
kautūhalam
[TRV3168.105.a.]enaṃ
vṛttāntaṃ
śrotum
karṇaḥ
8.3 pūrvam
eva
cā^haṃ
jāmadagnyasya
sakāśaṃ
gatavān
asmi
9
vidyul-latā-kapila-tuṅga-jaṭā-kalāpam
udyat-prabhā-valayinaṃ paraśuṃ dadhānam
kṣattrā^ntakaṃ muni-varaṃ bhṛgu-vaṃśa-ketuṃ
gatvā praṇamya nikaṭe nibhṛtaḥ sthito 'smi
karṇaḥ
9.2 tatas
tena
jāmadagnyena
mamā^śīr-vacanaṃ
[TVM22848.180.a.]dattvā
pṛṣṭo
'smi
9.3 ko
bhavān
kim
artham
ihā^gata
iti
karṇaḥ
9.5 bhagavan
akhilāny
astrāṇy
upaśikṣitum
icchāmī^ty
uktavān
asmi
karṇaḥ
9.7 tata
ukto
'haṃ
bhagavatā
brāhmaṇeṣū^padeśaṃ
kariṣyāmi
na
kṣattriyāṇām
iti
[TRIP834.347.a.]
śalyaḥ
9.8 asti
khalu
bhagavataḥ
kṣattriya-vaṃśyaiḥ
pūrva-vairam
9.9 tatas
tataḥ
karṇaḥ
9.10 tato
nā^haṃ
kṣattriya
iti
astro^padeśaṃ
grahītum
ārabdhaḥ
karṇaḥ
9.12 tataḥ
katipaya-kālā^ti-krame
kadācit
phala-mūla-samit-kuśa-kusumā^haraṇāya
gatavatā
guruṇā
sahā^nugato
'smi
9.13 tataḥ
sa
gurur
vana-bhramaṇa-pariśramān
mad-aṅke
nidrā-vaśam
upagataḥ
10
kṛtte vajra-mukhena nāma kṛmiṇā daivān mamo^ru-dvaye
nidrā-ccheda-bhayād asahyata guror dhairyāt tadā vedanā
utthāya kṣata-jo^kṣitaḥ sa sahasā roṣā^nalo^ddīpito
buddhvā māṃ ca śaśāpa kāla-viphalāny astrāṇi te santv iti
śalyaḥ
10.1 aho
kaṣṭam
abhihitaṃ
tatrabhavatā
karṇaḥ
10.2 parīkṣāmahe
tāvad
astrasya
vṛttāntam
10.3 tathā
kṛtvā
10.4 etāny
astrāṇi
nir-vīryāṇī^va
lakṣyante
10.5 api
ca
11
ime hi dainyena nimīlite^kṣaṇā
muhuḥ skhalanto vivaśās turaṅgamāḥ
gajāś ca saptacchada-dāna-[TRV3168.105.b.]gandhino
nivedayantī^va raṇe nivartanam
śalyaḥ
11.2 bhoḥ
kaṣṭaṃ
khalv
idam
karṇaḥ
11.3 śalya-rāja
alam
alaṃ
viṣādena
12
hato 'pi labhate svargaṃ jitvā tu labhate yaśaḥ
ubhe bahu-mate loke nā^sti niṣ-phalatā raṇe
13
ime hi yuddheṣv a-nivartitā^śā
hayāḥ suparṇena samānavegāḥ
śrīmatsu kāmboja-kuleṣu jātā
rakṣanty amī yady api rakṣitavyam
14
samara-mukham a-sahyaṃ pāṇḍavānāṃ praviśya
prathita-guṇa-gaṇā^ḍhyaṃ dharma-rājaṃ ca baddhvā
mama śara-vara-vegair arjunaṃ pātayitvā
vanam iva hata-siṃhaṃ su-praveśaṃ karomi
śalyaḥ
14.2 bāḍham
14.3 ubhau
rathā^rohaṇaṃ
[TVM22848.180.b.]nāṭayataḥ
karṇaḥ
14.4 śalya-rāja
yatrā^sāv
arjunas
tatrai^va
codyatāṃ
mama
rathaḥ
nepathye
14.5 bho
kaṇṇa
mahattaraṃ
bhikkhaṃ
yācemi
14.5b bho
karṇa
mahattarāṃ
bhikṣāṃ
yāce
karṇaḥ
14.6 ākarṇya
14.7 aye
vīryavān
śabdaḥ
15
śrīmān eva na kevalaṃ dvi-ja-varo yasmāt prabhāvo mahān
ākarṇya svaram asya dhīra-madhuraṃ citrā^rpitā^ṅgā iva
utkarṇa-stimitā^ñcitā^kṣa valita-grīvā^rpitā^grā^nanās
tiṣṭhanty a-sva-vaśā^ṅgayaṣṭi sahasā yānto mamai^te hayāḥ
śakraḥ
15.6 bho
meghāḥ
sūryeṇai^va
nivartya
gacchantu
bhavantaḥ
15.7 karṇam
upagamya
15.8 bho
kaṇṇa
mahattaraṃ
bhikkhaṃ
yācemi
15.8b bho
karṇa
mahattarāṃ
bhikṣāṃ
yāce
karṇaḥ
15.9 dṛḍhaṃ
prīto
'smi
bhagavan
16
yātaḥ kṛtā^rtha-gaṇanām aham adya loke
rāje^ndra-mauli-maṇi-rañjita-pāda-padmaḥ
vipre^ndra-pāda-[TRV3168.107.a.]rajasā tu pavitra-mauliḥ
karṇo bhavantam aham eṣa namas-karomi
śakraḥ
16.1 ātmagatam
16.2 kin
nu
khalu
mayā
vaktavyam
16.3 yadi
dīrghā^yur
bhave^ti
vakṣye
dīrghā^yur
bhaviṣyati
16.4 yadi
na
vakṣye
mūḍha
iti
māṃ
paribhavati
16.5 tasmād
ubhayaṃ
parihṛtya
kin
nu
khalu
vakṣyāmi
16.6 bhavatu
dṛṣṭam
16.7 prakāśam
16.8 bho
kaṇṇa
suyye
via
cande
via
himavante
[TRIP834.349.a.]via
sāgaḷe
via
ciṭṭhadu
de
jaso
16.8b bhoḥ
karṇa
sūrya
iva
candra
iva
himavān
iva
sāgara
iva
tiṣṭhatu
te
yaśaḥ
karṇaḥ
16.9 bhagavan
kiṃ
na
vaktavyaṃ
dīrghā^yur
bhave^ti
16.10 athavā
etad
eva
śobhanam
16.11 kutaḥ
17
dharmo hi yatnaiḥ puruṣeṇa sādhyo bhujaṅga-jihvā-capalā nṛpa-śriyaḥ
tasmāt prajā-pālana-mātra-buddhyā hateṣu deheṣu guṇā dharante
śakraḥ
17.2 mahattaraṃ
bhikkhaṃ
yācemi
17.2b mahattarāṃ
bhikṣāṃ
yāce
karṇaḥ
17.3 mahattarāṃ
bhikṣāṃ
bhavate
pradāsye
17.4 śrūyantāṃ
mad-vibhavāḥ
18
guṇavad-amṛta-kalpa-kṣīra-dhārā^bhivarṣi
dvi-ja-vara rucitaṃ te tṛpta-vatsā^nupātam
taruṇam adhikam arthi-prārthanīyaṃ pavitraṃ
vihita-kanaka-śṛṅgaṃ go-sahasraṃ dadāmi
śakraḥ
18.1 gosahassaṃ
tti
18.2 muhuttaaṃ
khiraṃ
pibāmi
18.3 ṇe^cchāmi
kaṇṇa
ṇe^cchāmi
18.1b gosahasram
iti
18.2b muhūrtakaṃ
kṣīraṃ
pibāmi
18.3b ne^cchāmi
karṇa
ne^cchāmi
karṇaḥ
18.4 kiṃ
ne^cchati
bhagavān
18.5 idam
api
śrūyatām
19
ravi-turaga-samānaṃ sādhanaṃ rāja-lakṣmyāḥ
sakala-nṛ-pati-mānyaṃ mānya-kāmboja-jātam
su-guṇam anila-vegaṃ yuddha-dṛṣṭā^padānaṃ [TVM22848.182.a.]
sapadi bahu-sahasraṃ vājināṃ te dadāmi
śakraḥ
19.1 assa
tti
19.2 muhuttaaṃ
āḷuhāmi
19.3 ṇe^cchāmi
kaṇṇa
ṇe^cchāmi
19.1b aśva
iti
19.2b muhūrtakam
ārohāmi
19.3b ne^cchāmi
karṇa
ne^cchāmi
karṇaḥ
19.4 kiṃ
ne^cchati
bhagavān
19.5 anyad
api
śrūyatāṃ
20
mada-sarita-kapolaṃ ṣaṭpadaiḥ sevyamānaṃ
giri-vara-nicayā^bhaṃ megha-gambhīra-ghoṣam
sita-nakha-daśanānāṃ vāraṇānām an-ekaṃ
ripu-samara-vimardaṃ vṛndam etad dadāmi
śakraḥ
20.1 gaa
tti
20.2 muhuttaaṃ
[TRV3168.109.a.]āḷuhāmi
20.3 ṇe^cchāmi
kaṇṇa
20.4 ṇe^cchāmi
20.1b gaja
iti
20.2b muhūrtakam
ārohāmi
20.3b ne^cchāmi
karṇa
20.4b ne^cchāmi
karṇaḥ
20.5 kiṃ
ne^cchati
bhagavān
20.6 anyad
api
śrūyatām
a-paryāptaṃ
kanakaṃ
dadāmi
śakraḥ
20.7 gahṇia
gacchāmi
[TRIP834.349.b.]
20.7b gṛhītvā
gacchāmi
20.8 kiñcid
gatvā
20.9 ṇe^cchāmi
kaṇṇa
20.10 ṇe^cchāmi
20.9b ne^cchāmi
karṇa
20.10b ne^cchāmi
karṇaḥ
20.11 tena
hi
jitvā
pṛthivīṃ
dadāmi
śakraḥ
20.12 puhuvīe
kiṃ
karissaṃ
20.12b pṛthivyā
kiṃ
kariṣyāmi
karṇaḥ
20.13 tena
hy
agniṣṭoma-phalaṃ
dadāmi
śakraḥ
20.14 aggiṭṭhoma-phaḷeṇa
kiṃ
kayyaṃ
20.14b agniṣṭoma-phalena
kiṃ
kāryam
karṇaḥ
20.15 tena
hi
mac-chiro
dadāmi
śakraḥ
20.16 avihā
avihā
20.16b avihā
avihā
karṇaḥ
20.17 na
bhetavyaṃ
na
bhetavyam
20.18 prasīdatu
bhagavān
20.19 anyad
api
śrūyatām
21
aṅgaiḥ sahai^va janitaṃ mama deha-rakṣā
devā^surair api na bhedyam idaṃ sahā^straiḥ
deyaṃ tathā^pi kavacaṃ saha kuṇḍalābhyāṃ
prītyā mayā bhagavato rucitaṃ yadi syāt
śakraḥ
21.1 saharṣam
21.2 dedu
dedu
21.2b dadāti
dadātu
karṇaḥ
21.3 ātmagatam
21.4 eṣa
evā^sya
kāmaḥ
21.5 kin
nu
khalv
an-eka-kapaṭa-buddheḥ
kṛṣnasyo^pāyaḥ
21.6 so
'pi
ca
bhavatu
21.7 dhig
a-yuktam
anuśocitum
21.8 nā^sti
saṃśayaḥ
21.9 prakāśam
21.10 gṛhyatām
śalyaḥ
21.11 aṅga-rāja
na
dātavyaṃ
na
dātavyam
karṇaḥ
21.12 śalya-rāja
alam
alaṃ
vārayitum
21.13 paśya
22
śikṣā kṣayaṃ gacchati kāla-paryayāt
su-baddha-mūlā nipatanti pādapāḥ
jalaṃ jala-sthāna-gataṃ ca śuṣyati
hutaṃ ca dattaṃ ca tathai^va tiṣṭhati
śakraḥ
22.3 gṛhītvā
ātmagatam
22.4 gṛhīte
ete
22.5 pūrvam
evā^rjuna-vijayā^rthaṃ
sarva-devair
yat
samarthitaṃ
tad
idānīṃ
mayā^nuṣṭhitam
22.6 tasmād
aham
apy
airāvatam
āruhyā^rjuna-karṇayor
yuddha-viśeṣaṃ
paśyāmi
22.7 niṣkrāntaḥ
śalyaḥ
22.8 aṅga-rāja
vañcitaḥ
khalu
bhavān
karṇaḥ
22.11 na
khalu
22.12 śakraḥ
khalu
mayā
vañcitaḥ
22.13 kutaḥ
23
an-eka-yajñā^huti-tarpito dvi-jaiḥ
kirīṭimān dānava-saṅgha-mardanaḥ
sura-dvi-pā^sphālana-karkaśā^ṅgulir
mayā kṛtā^rthaḥ khalu pāka-śāsanaḥ
devadūtaḥ
23.2 bhoḥ
karṇa
kavaca-[TRV3168.107.b.]kuṇḍala-grahaṇa-paścāt-tāpena
purandareṇā^nugṛhīto
'si
23.3 pāṇḍaveṣv
eka-puruṣa-vadhā^rtham
a-mogham
astraṃ
vimalā
nāma
śaktir
iyaṃ
gṛhyatām
karṇaḥ
23.4 dhig
dattasya
na
pratigṛhṇāmi
devadūtaḥ
23.5 nanu
brāhmaṇa-vacanād
gṛhyatām
karṇaḥ
23.6 brāhmaṇa-vacanam
iti
23.7 na
mayā^tikrānta-pūrvam
23.8 kadā
labheya
devadūtaḥ
23.9 yadā
smarasi
tadā
labhasva
karṇaḥ
23.10 bāḍham
23.11 anugṛhīto
'smi
23.12 pratinivartatāṃ
bhavān
devadūtaḥ
23.13 bāḍham
23.14 niṣkrāntaḥ
karṇaḥ
23.15 śalya-rāja
yāvad
ratham
ārohāvaḥ
śalyaḥ
23.16 bāḍham
23.17 rathārohaṇaṃ
nāṭayataḥ
karṇaḥ
23.18 aye
śabda
iva
śrūyate
23.19 kin
nu
khalv
idam
24
śaṅkha-dhvaniḥ pralaya-sāgara-ghoṣa-tulyaḥ
kṛṣṇasya vā na tu bhavet sa tu phalgunasya
nūnaṃ yudhiṣṭhira-parājaya-kopitā^tmā
pārthaḥ kariṣyati yathā-balam adya yuddham
śalyaḥ
24.2 bāḍham
24.3 bharatavākyam
25
sarvatra sampadaḥ santu naśyantu vipadaḥ sadā
rājā rāja-guṇo^peto bhūmim ekaḥ praśāstu naḥ
25.2 karṇabhāram
avasītam